Σε παλαιότερο κείμενο του καταργηθέντος -πλέον- Komotinipress είχαμε αναφερθεί ιδιαίτερα στον ρόλο του Μεχμέτ Χιλμή , ο οποίος ήταν ένας εκ των βασικών στρατολογηθέντων στελεχών των τουρκικών εθνικιστικών κρατικών υπηρεσιών της εποχής του και θεωρείται ως ένας από τους πρώτους δασκάλους που εισήγαν τον κεμαλισμό στην Θράκη. Θεωρείται ο ιδρυτής των εθνικιστικών “Συλλόγων Νέων Τούρκων Ξάνθης και Κομοτηνής”.
Το διήμερο 24-25/6/2025 η παρακρατική δομή της παρανόμως λειτουργούσης “ΤΕΞ-Τουρκική Ένωση Ξάνθης” και τα μέλη του αλυτρωτικού συλλόγου BTDD διοργανώνουν διήμερο εκδηλώσεων με προβολή ταινίας και ομιλίες από εκπροσώπους του σκληρού πυρήνα των Εγκαθέτων και τουρκοφρόνων φιλοπροξενικών στελεχών,όπως φαίνεται και από το συνημμένο υλικό.
Ποιος ήταν ο Μεχμέτ Χιλμί;
¨Ο Mehmet Hίlmi, δάσκαλος στο επάγγελμα, υπήρξε, σύμφωνα με όλα τα στοιχεία, ο άνθρωπος που έβαλε τις βάσεις για την ανάπτυξη του τουρκικού εθνικισμού στη Δ. Θράκη.
Ο δυναμικός εθνικιστής δάσκαλος ίδρυσε το 1924 την εφημερίδα Yeni Ziya (Νέο Φως), μέσα από την οποία προσπαθούσε να μεταδώσει στον πληθυσμό τις τουρκικές εθνικιστικές αρχές, εξαπολύοντας μύδρους κατά της ελληνικής διοίκησης.
Φυλακίστηκε και εξορίστηκε για δράση υπονομευτική της εθνικής ασφάλειας. Μετά την επιστροφή του από την εξορία, κυκλοφόρησε την εφημερίδα Yeni Υοl (Νέος Δρόμoς), η οποία απαγορεύθηκε για τους ίδιους λόγους.
Στα τέλη του 1926, κυκλοφόρησε την εφημερίδα Yeni Αdim (= Το νέο μου όνομα), η οποία έγινε η εφημερίδα – σύμβολο του τουρκικού εθνικισμού, με απήχηση στον χώρο της μειονότητας.
Η Yeni Αdim ακολούθησε την ίδια γραμμή οξύτητας με τις προηγούμενες εφημερίδες του Hilmi, με καταγγελίες κατά της ελληνικής διοίκησης και της παλαιομουσουλμανικής ηγεσίας, για υποβάθμιση των όρων ζωής της μειονότητας.
Η σύνδεση του Mehmet Hilmi με το τουρκικό προξενείο και την τουρκική πρεσβεία της Αθήνας, η συνεργασία του και η στήριξη του από αυτούς, αποδεικνύεται από τη μελέτη του αρχειακού υλικού.
Πέρα από την προσωπική του δράση στα χώρια της περιοχής της Ξάνθης, ο Ηilmi ίδρυσε το 1927 και το 1928 στην Ξάνθη και την Κομοτηνή τις «Ενώσεις Τούρκων Νέων», οργανώσεις που προσέφεραν με την πολιτιστική τους δράση σημαντικό έργο στην κατεύθυνση της αφομοίωσης των Kεμαλικών μεταρρυθμίσεων και άσκησαν παράλληλα σημαντικό προπαγανδιστικό έργο.
Ο Μεχμέτ Χιλμή ήταν εκ των πρωταγωνιστών στο πεδίο αντιπαράθεσης παλαιομουσουλμάνων – νεωτεριστών σε ό,τι αφορούσε και το κριτήριο αυτοπροσδιορισμού των μουσουλμάνων. Η πλειοψηφία όμως της μειονότητας, όπως φάνηκε και από το (τότε) υπόμνημα των Πομάκων του χωριού Ωραίον, αρνούνταν να ταυτοποιηθεί με εθνικά κριτήρια και επέμενε να προβάλει το θρησκευτικό της χαρακτήρα.”
