Γράφει ο Στρατής Χαραλάμπους*
Η τρομοκρατική επίθεση της Hamas της 7ης Οκτ 2023 κατά του Ισραήλ, μετά την οποία ξεκίνησε ο συνεχιζόμενος πόλεμος στη Γάζα με δεκάδες χιλιάδες αθώα θύματα και η αλλαγή καθεστώτος στη Συρία στις 8 Δεκ 2024 με τη βοήθεια των ΗΠΑ και της Τουρκίας, δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για την επαναχάραξη των ζωνών γεωπολιτικής επιρροής στη Μέση Ανατολή και στον περιβάλλοντα γεωγραφικό χώρο.
Ταυτόχρονα δημιουργούν τις συνθήκες για δημιουργία νέων εμπορικών διαδρόμων από την Κεντρική Ασία και την Άπω Ανατολή, μέσω της Μέσης Ανατολής, προς την Ευρώπη.
Με τις συντονισμένες αεροπορικές επιθέσεις του Ισραήλ σε Λίβανο και Συρία, σε συνδυασμό με τον έλεγχο της Γάζας και της επέκτασης της κατοχής στη νότια Συρία και το Λίβανο επιτεύχθηκε:
- -Η διάλυση του λεγόμενου «άξονας της αντίστασης» κατά τους Ιρανούς εναντίον της Σιωνιστικής επιβουλής ή «axis of devil» κατά τους Ισραηλινούς εναντίον της «Ιρανικής τρομοκρατίας» μέσω των φιλικών δυνάμεων( Χαμάς, Χεζμπολάχ κλπ ) σε Λίβανο και Συρία.
- -Η αναγκαστική απομάκρυνση των δυνάμεων της Ρωσίας και του Ιράν από τη Συρία και η πλήρωση του κενού αυτού από την Τουρκία και το Ισραήλ. Η Ρωσία συνεχίζει τις διαπραγματεύσεις με την μεταβατική κυβέρνηση του πρώην καταζητούμενου, μέλους του Ισλαμικού Κράτους και με θητεία στους κόλπους της Αλ-Κάϊντα, Σάρα προκειμένου να διατηρήσει τις δύο βάσεις(ναυτική και αεροπορική) στο έδαφος της Συρίας, απαραίτητες για την στήριξη της εξωτερικής της πολιτικής στη Μεσόγειο, Μέση Ανατολή και Αφρική.
- -Η δημιουργία ενός ελεύθερου και χωρίς απειλή αεροπορικού διαδρόμου από το Ισραήλ μέχρι το Ιράν, διαμέσου της Ιορδανίας-Β.Α. Συρίας-Βορείου Ιράκ(αυτόνομο Κουρδιστάν), που επέτρεψε στο Ισραήλ στις 13 Ιουνίου να επιτεθεί από αέρος κατά του Ιράν, με στόχευση την καταστροφή του πυρηνικού οπλοστασίου και την ανατροπή του καθεστώτος. Στην προσπάθεια αυτή έχει την αμέριστη συμπαράσταση των ΗΠΑ, ενεργά με αεροπορικούς βομβαρδισμούς πυρηνικών εγκαταστάσεων και διπλωματικά προς όλες τις κατευθύνσεις και τα διεθνή φόρα. Παράλληλα όλες οι λοιπές χώρες μεγάλες και μικρές και κυρίως οι αραβικές καταδικάζουν φραστικά[1] τις συνεχιζόμενες εκατέρωθεν επιθέσεις και εστιάζουν στην οικονομική αναταραχή, που πιθανόν θα φέρει η αύξηση των τιμών πετρελαίου και του φυσικού αερίου.
- –Η επέκταση της Τουρκικής κατοχής στη Συρία μέχρι τη γραμμή Λαττάκεια-Ιντλίπ-Χαλέπι-Ευφράτης ποταμός, με παράλληλη στήριξη στο ισλαμοφασιστικό καθεστώς της Συρίας και στην ουσία τη δημιουργία ενός Σουνιτικού φιλικού καθεστώτος, εξαρτώμενο σε μεγάλο ποσοστό από άποψης ασφάλειας από την Άγκυρα και οικονομικά από τα μοναρχικά καθεστώτα του Περσικού κόλπου. Ουσιαστικά όπως δείχνουν μέχρι τώρα οι εξελίξεις, μετά και τις επιθέσεις τζιχαντιστών σε Αλεβίτες, Δρούζους μουσουλμάνους και τελευταία στην Ελληνορθόδοξη εκκλησία του προφήτη Ηλία στη Δαμασκό, το μεταβατικό καθεστώς, το οποίο στηρίζεται στους ισλαμοφασίστες αρχηγούς των διάφορων και πολυποίκιλων τρομοκρατικών ομάδων, επιδιώκει την διαμόρφωση νέου φυλετικό-θρησκευτικού πεδίου. Το οποίο μοιραία, αν δεν αλλάξει η πολιτική που ακολουθείται, θα οδηγήσει στη διάλυση της σημερινής Συρίας και τη δημιουργία ομόσπονδων περιοχών εξουσίας με χαλαρή συνεκτικότητα με την κεντρική εξουσία. Ένα σχέδιο που ουσιαστικά ικανοποιεί το Ισραήλ, το οποίο θα εξασφαλιστεί από πιθανή μελλοντική απειλή από τη Συρία. Σχετικά με το μοίρασμα επιρροής που επιχειρείται στην πολύπαθη Συρία, αποτέλεσμα ενός έξωθεν υποκινούμενου εμφύλιου πολέμου από το 2011, είναι η με παρότρυνση της ηγεσίας των ΗΠΑ και με μεσολάβηση του Αζερμπαϊτζάν, έναρξη επαφών μεταξύ στρατιωτικών παραγόντων Τουρκίας και Ισραήλ στο Μπακού, με σκοπό την αποφυγή από τυχαίο γεγονός της στρατιωτικής εμπλοκής μεταξύ τους.
Η επέκταση της Τουρκικής επιρροής στη Συρία αλλά και στο Ιράκ, μετά και την ευρισκόμενη σε εξέλιξη προσπάθεια αυτοδιάλυσης του «Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν» και τον τερματισμό των συγκρούσεων μεταξύ Τούρκων και Κούρδων στο Βόρειο Ιράκ και στη Βόρεια και Β.Α. Συρία, σε συνδυασμό με την γεωπολιτική της ισχύ και την μόνιμη και διαρκή επιθετικότητα που επιδεικνύει η Τουρκική ηγεσία κατά της Ελλάδας και της Κύπρου, δεν αποτελούν εχέγγυα για μια ειρηνική πορεία και ομαλοποίηση των σχέσεων, μεταξύ των δύο πλευρών.
Εκμεταλλευόμενη η Τουρκία στο έπακρο την αναταραχή που επικρατεί στην ευρύτερη περιοχή και σε συνδυασμό με την ασάφεια της διακήρυξης των Αθηνών και την ανεκτικότητα που δείχνουν όλες σχεδόν οι ελληνικές κυβερνήσεις προωθεί τα σχέδια της, να καταστεί μοναδικός πόλος αναφοράς για κάθε ενέργεια της Ελλάδας και της Κύπρου στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, συγκεκριμένα:
- –Παρεμπόδισε και ουσιαστικά μετέθεσε για το μέλλον με δυναμική παρουσία εντός της ελληνικής ΑΟΖ(που δυστυχώς ακόμη δεν έχει κηρυχθεί στο Αιγαίο και νότια της Κρήτης) την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου.
- -Απάντησε στην ελληνική διακήρυξη για τα θαλάσσια πάρκα στο Αιγαίο (που περιορίστηκαν μόνο στα χωρικά ύδατα των 6ν. μ.) υποβάλλοντας στην UNESCO τον δικό της χάρτη με τα θαλάσσια πάρκα στο Αιγαίο που ουσιαστικά το διχοτομούν κατά μήκος του 25ου μεσημβρινού και απομονώνουν τα Ελληνικά νησιά. Προς επίρρωση δε ο τούρκος ΥΠΕΞ δήλωσε ότι «υπάρχουν μικρονήσια και βραχονησίδες αμφισβητούμενης κυριαρχίας στο Αιγαίο καθ’ όσον δεν καταγράφηκαν ονομαστικά στις Συνθήκες Λωζάνης του 1923 και Παρισίων του 1947». Η γνωστή και επαναλαμβανόμενη τουρκική άποψη, που βασίζεται στην δική της ερμηνεία των συνθηκών και όχι στη θεωρία του Διεθνούς δικαίου.
- -Παρακολουθώντας τις ελληνικές κινήσεις(άδεια ερευνών στην αμερικάνικη εταιρεία CHEVRON νότια της Κρήτης), πέτυχε με διαρκή επιμονή να προσεταιριστεί τον στρατηγό Χαφτάρ, που ελέγχει την Ανατολική Λιβύη, μέσω των δυο γιών του[2] και προωθεί την επικύρωση του παράνομου Τούρκο-λιβυκού μνημονίου από τη Βουλή του Τομπρούκ.
- -Κατά την διάσκεψη των Ισλαμικών Κρατών 21-22 Ιουνίου στην Κωνσταντινούπολη, κατόρθωσε για πρώτη φορά να περιληφθεί στο κοινό ανακοινωθέν παράγραφος για την δήθεν ανησυχία της διάσκεψης για την «προστασία των ατομικών δικαιωμάτων της τουρκικής μουσουλμανικής μειονότητας στη Δυτική Θράκη και στη Δωδεκάνησο». Έστω καθυστερημένα το ελληνικό ΥΠΕΞ κατόρθωσε μετά τη διάσκεψη να διαχωρίσουν τη θέση τους με σχετική ανακοίνωση, οι Αίγυπτος , Σ. Αραβία, Ιράκ, Λίβανος, Μπαχρέιν και Κουβέιτ. Παράλληλα οι ίδιες χώρες αντέδρασαν και στην προσπάθεια της Τουρκίας να περιληφθεί στις αποφάσεις της διάσκεψης η θέση της για τη λύση «των δύο ανεξάρτητων και ισότιμων κρατών στην Κύπρο». Με την προσπάθεια αυτή θέλησε η τουρκική διπλωματία να υπερκεράσει την ήττα που υπέστη από την Κύπρο, όταν στο πρόγραμμα οικονομικής συνεργασίας της Ε.Ε. με τα τουρκόφωνα κράτη της Κεντρικής Ασίας τέσσερα απ’ αυτά ανακοίνωσαν τη στήριξη τους στις καταδικαστικές αποφάσεις του Σ.Α. του ΟΗΕ για την παράνομη εισβολή και κατοχής της Κύπρου και τρία άνοιξαν διπλωματικά γραφεία στην ελεύθερη Λευκωσία.
- -Ταυτόχρονα στη Θράκη και στον Έβρο προωθεί μέσω πολιτιστικών και μορφωτικών εκδηλώσεων την μετατροπή της μουσουλμανικής μειονότητας σε τουρκική, εκμεταλλευόμενη την ανοχή της κεντρικής διοίκησης και την «ψηφοθηρική» συνέργεια των ντόπιων πολιτικών παραγόντων(πολιτικά κόμματα-παράγοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης). Έφτασε δε στο σημείο να προωθεί την πολιτική συνεργασία μειονοτικών κομμάτων της περιοχής με τους ντόπιους εκφραστές της αλυτρωτικής πολιτικής των Σκοπίων στη Δυτική Μακεδονία.
- -Παράλληλα με δηλώσεις προετοιμάζει την Ε.Ε. για «κύματα προσφύγων», που θα εισχωρήσουν μέσω των Τούρκο-ιρανικών συνόρων και θα καταλήξουν αρχικά στη χώρα μας και πρώτα στα νησιά του Αιγαίου και τον Έβρο. Ήδη η Κύπρος και η Κρήτη δέχονται μεταναστευτική πίεση από τη Μέση Ανατολή η πρώτη και από τη Λιβύη η δεύτερη.
Στο ευρωπαϊκό επίπεδο, θέλει να καταστεί η Τουρκία «πυλώνας» της αμυντικής πολιτικής της Ε.Ε., βοηθούμενη από κάποιες χώρες της Ευρώπης που της πωλούν οπλικά συστήματα, αλλά και από τον Γ.Γ του ΝΑΤΟ και φυσικά τις ΗΠΑ. Οι τελευταίες θέλοντας να εστιάσουν τις προσπάθειες των στη Κίνα και την Άπω Ανατολή «σπρώχνουν» την Τουρκία στον αμυντικό σχεδιασμό της Ε.Ε. Η Χώρα μας πρέπει να αντιδράσει ειδάλλως θα εισχωρήσει μέσα στην «Ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας ο Δούρειος ίππος» και θα εκφράζει τις αμφισβητήσεις του και τις αντιρρήσεις του σε σχέδια και προγράμματα που άπτονται της Εθνικής κυριαρχίας, όπως έκανε και κάνει συνέχεια εντός του ΝΑΤΟ.
Η ανακατανομή της γεωπολιτικής ισχύος που είναι προ των πυλών και η φανερή θέση των ΗΠΑ, όπως εκφράζεται με την παρούσα πολιτική ηγεσία, για «διορισμό αντίκλητων» στην ευρύτερη περιοχή που θα εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους και θα εγγυώνται την ασφάλεια του κράτους του Ισραήλ, με παράλληλη γρήγορη επίλυση των προβλημάτων της περιοχής, δημιουργεί ένα περιβάλλον πίεσης προς την Ελλάδα και την Κύπρο. Η πίεση αυτή σίγουρα θα οδηγήσει σε λάθος κινήσεις όπως είναι λάθος η μέχρι τώρα «ανοχή» των τουρκικών επιθετικών ενεργειών στο όνομα μιας δήθεν «ηρεμίας που θα εξασφαλίζει οικονομική ευμάρεια και πρόοδο». Αυτοί που πιέζουν προς μια τέτοια κατεύθυνση, εξωτερικοί και εσωτερικοί παράγοντες, αγνοούν τη βασική συνιστώσα της Εθνικής Στρατηγικής, όπως αυτή εκφράστηκε από επιφανείς πολιτικούς ηγέτες στο διάβα των δύο αιώνων και πλέον Ελευθερίας του Ελληνικού λαού, «Η Ελλάδα χωρίς το Αιγαίο δεν μπορεί να επιζήσει».
[1] Η Τουρκία, της οποίας η ηγεσία πολιτική και στρατιωτική καθημερινά προβαίνει σε δηλώσεις κατά του Ισραήλ και υπέρ των Παλαιστινίων, καίτοι ανακοίνωσε τη διακοπή των εμπορικών σχέσεων με το Ισραήλ, εισπράττει για κάθε βαρέλι Αζέρικου πετρελαίου που ρέει προς το Ισραήλ από το λιμάνι Ceyhan της Τουρκίας, 80 σέντς , τουρκική εταιρεία συμμετέχει με 25% σε κοινοπραξία που τροφοδοτεί με ρεύμα τον στρατό του Ισραήλ και οι εξαγωγές προϊόντων προς το Ισραήλ άλλαξαν ρότα και πηγαίνουν μέσω Παλαιστίνης με την οποία οι τουρκικές εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 51%.
[2] Ο Saddam Haftar είναι αρχηγός των χερσαίων δυνάμεων που ελέγχει ο πατέρας του και επισκέφθηκε επίσημα την Άγκυρα. Όπου μετέφερε ένα μεγάλο χρηματικό ποσό το 2017 από την κεντρική τράπεζα της Λιβύης, όταν είχε καταλάβει τη Βεγγάζη. Ο άλλος γιος Belqasim Haftar έχει κατασκευαστική και συνεργάζεται με τούρκικες εταιρείες στην Ανατολική Λιβύη.
* Ο Στρατής Χαραλάμπους είναι Αντγος(ΠΒ) ε.α. -Μέλος της Ε. Λ. Μ., Μυτιλήνη 24 Ιουνίου 2025
