Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης*
Παρακολουθώντας εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις της περιόδου 2008-2015 και παρατηρώντας το «διάλογο» που είχε αναπτυχθεί στην ελληνική κοινωνία ήταν ξεκάθαρο ότι κυριαρχούσαν συναισθήματα φόβου, οργής, αγανάκτησης και ανησυχίας ενώ ήταν έντονος επίσης και ο προβληματισμός για την επόμενη ημέρα.
Οι πολιτικοί αναλυτές της εποχής επεσήμαναν , το πόσο σημαντική ήταν η «εθνική υπερηφάνεια» όλων ημών που δεν «ανεχόμαστε» τις επιταγές των ξένων της Τρόικα για «μεταρρυθμίσεις» που έρχονταν σε πλήρη αντίθεση με τη νοοτροπία και την πολιτική κοσμοθεωρία των Ελλήνων.
Τα έξι χρόνια καθημερινού άγχους και θυσιών ατομικών και συλλογικών απαιτούσαν και μία εκτόνωση που οδήγησαν και στην απόλυτη επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό καθώς ψάχναμε να βρούμε συμμάχους ανάμεσα σε συμπάσχοντες.
Θα ήταν λάθος να εκλάβουμε τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ ως επιβράβευση της τακτικής του ή ως επιδοκιμασία των επιλογών του Αλέξη Τσίπρα.
Πρόκειται μάλλον για την τελευταία ευκαιρία που είχε στην τότε ιστορική φάση η Ελλάδα να αντιμετωπίσει με ενιαία στάση και στρατηγική τους δανειστές της και τις «αγορές» αλλά και να προσδιορίσει εκ νέου την ταυτότητα στις νέες ευρω-ατλαντικές δομές δημιουργώντας , ίσως, τις προϋποθέσεις και για μία νέου τύπου αντίσταση των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου.
Η μετεκλογική πορεία της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ με σημεία αναφοράς την «περήφανη διαπραγμάτευση» ανέδειξαν μία «σκόπιμη προχειρότητα» και έναν «ακατέργαστο πατριωτισμό» που δημιούργησε ένα αρνητικό πλαίσιο για την διεξαγωγή διαπραγματεύσεων.
Αρκετά από τα μέλη της τότε κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ με τη συμπεριφορά τους δημιουργούσαν την εντύπωση ότι υποστήριζαν μορφές ενός ιδιότυπου μοντέλου οικονομικο-πολιτικής απομόνωσης για την Ελλάδα μέσα από συμπεριφορές ματαιόδοξης αυτοπροβολής και εικονικής δραστηριότητας.
Ο Αλέξης Τσίπρας έπρεπε άμεσα να διαπραγματευθεί με τους ευρωπαίους εταίρους μας για το ελληνικό χρέος. Φυσικά είναι ευρέως γνωστό ότι η οποία διαπραγμάτευση, είτε πολιτική, είτε οικονομική, είτε διπλωματική, είτε επιχειρηματική, χρειάζεται έναν υψηλό βαθμό εσωτερικής συναίνεσης αλλά και ευρείες συμμαχίες.
Τελικά είχαμε μόνον το “ουάου” του Γιάνη Βαρουφάκη που μας κόστισε πολύ ακριβά!
Ακόμη πληρώνουμε τα σπασμένα του Αλέξη Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ
Αλλά η ζημιά στην οικονομία έγινε. Όσα ακολούθησαν μετά από εκείνο το δημοψήφισμα του 2015 είναι μια βαθιά τραυματική ιστορία για την οικονομία που, επί μακρόν, λειτούργησε σε καθεστώς περιορισμών κεφαλαίων από την επομένη της αναγγελίας του δημοψηφίσματος με τους πρώτους μήνες να αποτελούν πραγματικό εφιάλτη για το εμπόριο και τις συναλλαγές ενώ η Μεσαία Τάξη υπέστη τεράστιο πλήγμα.
Πιο συγκεκριμένα:
- Οι επαγγελματίες που ζουν από τη χρηματιστηριακή αγορά είδαν το χρηματιστήριο να αναστέλλει τις συναλλαγές για 25 συνεδριάσεις, το μεγαλύτερο διάστημα που έμεινε κλειστό μετά την εισβολή του Αττίλα στην Κύπρο.Το Χρηματιστήριο Αθηνών έμεινε κλειστό για 25 ημέρες. Η Χρηματιστηριακή Αγορά άνοιξε τελικά στις 3 Αυγούστου, ημερομηνία στην οποία καταγράφεται η μεγαλύτερη πτώση στη σύγχρονη ιστορία του Γενικού Δείκτη: -16,23%.
- Οι τράπεζες έκλεισαν αφού πλέον η ρευστότητα τους είχε εξαϋλωθεί: Τον Ιούνιο του 2015 οι καταθέσεις υποχώρησαν στα 120,8 δισ. ευρώ από 160,3 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2014 όταν και άνοιξε η διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από την οποία η Ελλάδα οδηγήθηκε σε κοινοβουλευτικές εκλογές τον Ιανουάριο του 2015.
- Η χρηματοδότηση από την ΕΚΤ και τον Έκτακτο Μηχανισμό Χρηματοδότησης (ELA) έφθασε τον Ιούνιο τα 126,6 δισ. ευρώ με τον κίνδυνο όλο αυτό το ποσό να αποτελεί εν δυνάμει κρατικό χρέος στο ενδεχόμενο εξόδου της χώρας από την Ε.Ε.
- Τα capital controls που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα το 2015 χρειάστηκαν 50 μήνες για να αποσυρθούν.Χρειάστηκαν 50 μήνες από τον Ιούνιο του 2015 για να κλείσει το κεφάλαιο των capital controls και οι τράπεζες να σβήσουν τον ELA από τους ισολογισμούς τους.Για να μπορέσουν να φθάσουν σε αυτό το σημείο οι τράπεζες σε μια οικονομία που δεν παρήγαγε καταθέσεις δεσμεύτηκαν να πουλήσουν αξιόλογες συμμετοχές και θυγατρικές, να προχωρήσουν σε συρρίκνωση των σχημάτων τους και να κρατήσουν ψηλά για πολλά χρόνια τα spread δανείων καταθέσεων αφού δεν υπήρχε ουσιαστική δυνατότητα νέων χρηματοδοτήσεων.
- Οι χειρισμοί του ΣΥΡΙΖΑ είχαν ως αποτέλεσμα να χαθούν κεφάλαια κοντά στα 50 δισ. ευρώ. Η ζημιά αυτή των 50 δισ. ευρώ είναι το άμεσο κόστος της διαπραγμάτευσης του 2015 και όσων ακολούθησαν, το αδιαμφισβήτητο βάρος που επωμίσθηκε η χώρα και δε βασίζεται σε εκτιμήσεις ή υποκειμενισμούς.
- Τα εισοδήματα από εργασία στον ιδιωτικό τομέα μειώθηκαν κατά 40% την περίοδο της κρίσης 2008-2017. Το μέσο ετήσιο εισόδημα από μισθούς μειώθηκε την περίοδο αυτή κατά 31% και από 15.209 έφθασε στα 10.475 ευρώ. Το μέσο εισόδημα από συντάξεις μειώθηκε κατά 17%, από 12.128 στα 10.068 ευρώ. Κατά 32% μειώθηκε το μέσο εισόδημα των αυτοαπασχολουμένων από 13.929 σε 9.540 ευρώ. Το σύνολο των εισοδημάτων των φυσικών προσώπων από 98,1 δισ. ευρώ συρρικνώθηκε κατά 25% φθάνοντας τα 73,6 δισ. ευρώ
- Κατά 36% μειώθηκαν τα εισοδήματα των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα, από 28,5 δισ. ευρώ σε 18,3 δισ. ευρώ, ενώ κατά 23% είναι οι απώλειες των εισοδημάτων για τους μισθωτούς της γενικής κυβέρνησης. Κατακόρυφη πτώση 68% κατέγραψαν τα εισοδήματα από ελεύθερα επαγγέλματα και ατομικές επιχειρήσεις. Από 10,8 δισ. ευρώ που ανέρχονταν το 2008 κατέρρευσαν στα 3,4 δισ. ευρώ το 2017. Τα εισοδήματα από συντάξεις μειώθηκαν κατά 7% καθώς από 26,7 δισ. ευρώ έφθασαν στα 24,7 δισ. ευρώ. Κατά 54% μειώθηκε ο αριθμός των αυτοαπασχολουμένων. Από 773.000 που ήταν το 2008 το 2017 ήταν 354.000
- Περισσότεροι από τους μισούς ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες έκλεισαν τα βιβλία τους την περίοδο 2009 – 2017. Τα 2 από 3 ευρώ που δαπανά ο εργοδότης για την αμοιβή του εργαζομένου κατευθύνεται στα δημόσια ταμεία και 1 στα 3 μόνο καταλήγει στην τσέπη του εργαζομένου
Αντί Επιλόγου: Δράμα Χωρίς Κάθαρση
Η μεσαία τάξη ήταν ο μεγάλος χαμένος της περίοδου της Κυβέρνησης Τσίπρα. Όταν η κυβέρνηση μοίραζε επιδόματα και κοινωνικά μερίσματα, η μεσαία τάξη όχι μόνο έμεινε εκτός κάθε παροχής αλλά δεν είδε να λαμβάνεται ούτε ένα μέτρο για την επιβράβευση των συνεπών φορολογουμένων και δανειοληπτών.
Το ΟΧΙ και το ΝΑΙ του «Δημοψηφίσματος» της 5/7/2015 δεν αποτελούσαν , σύμφωνα με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά ερευνών κοινής γνώμης, επιδοκιμασία στους υποστηρικτές τους ή άφεση αμαρτιών και αμνήστευση των οικονομικών εγκλημάτων που διέπραξαν σε βάρος των Ελλήνων και του Λαού της Ελλάδας πολιτικοί και διαπλεκόμενα συμφέροντα.
Η μεσαία τάξη, η οποία πριν από τις εκλογές του 2015 πίστεψε τον Αλέξη Τσίπρα όταν υποσχόταν κατάργηση του ΕΝΦΙΑ και φοροελαφρύνσεις, ήρθε το 2019 να τιμωρήσει την κυβέρνησή του Αλ. Τσίπρα για την αθέτηση των υποσχέσεών της και τα ασήκωτα βάρη που σήκωσε στις πλάτες της στο διάστημα αυτό.
Η κάθαρση , ωστόσο, δεν επετεύχθη. Διαρκεί πολύ αυτή η τελευταία πράξη του δράματος λίγο πριν την Κάθαρση την ευθύνη της οποίας έχουμε εμείς που καλούμαστε να επιλέξουμε ανάμεσα στον πόνο και την φυγοπονία, την συμπόρευση με τα άλλα Έθνη ή την αιώνια (Εθνική) μοναξιά του δήθεν περιούσιου λαού…
Πρόκειται για ένα έγκλημα που ακόμη συντελείται κάτω από τον καυτό ελληνικό ήλιο του Ιουλίου και τα …ανύπαρκτα βοσκοτόπια του ΟΠΕΚΕΠΕ
* Το κείμενο περιέχεται στο δίτομο έργο Drama Bez Katarze-Δράμα χωρίς κάθαρση από την αρθογραφία του Νίκου Αρβανίτη στα διεθνή μέσα για την κρίση στην Ελλάδα.Τα κείμενα του πρώτου τόμου δημοσιεύθηκαν στη σερβική επιθεώρηση του Ekonomist και του Balkan Magazin που ανέλαβε και την έκδοση του πρώτου τόμου (με αγγλικό και ελληνικό επίμετρο)
