Οι Εγκάθετοι της Θράκης διαβάζουν TR724;

Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης

Το άρθρο του Adem Yavuz Arslan για το «υποτιθέμενο πραξικόπημα» της 15ης Ιουλίου 2016

Το άρθρο του δημοσιογράφου Adem Yavuz Arslan, που δημοσιεύθηκε στις 13 Ιουλίου 2025 στον ειδησεογραφικό ιστότοπο TR724, με τίτλο “Οι μάρτυρες περιγράφουν: Πώς ο Ακάρ έστησε παγίδα στο ίδιο του το στρατό;” αμφισβητεί ριζικά την επίσημη τουρκική εκδοχή για την απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος του 2016, χαρακτηρίζοντάς την ως «υποτιθέμενο πραξικόπημα» και υποστηρίζοντας ότι επρόκειτο για μια εσωτερική επιχείρηση εξουδετέρωσης αντιφρονούντων στο στράτευμα¹και συγκέντρωσης όλων των εξουσιών στο πρόσωπο του προέδρου Ερντογάν.

Κύρια σημεία του άρθρου:

Ο ρόλος του στρατηγού Akın Öztürk

Το άρθρο, βασισμένο στο ντοκιμαντέρ «Spoiler: Apolet Perdesi- Πίσω από τις Επωμίδες» και σε μαρτυρίες συναδέλφων του Öztürk, υποστηρίζει ότι ο πρώην αρχηγός της Πολεμικής Αεροπορίας δεν ήταν ηγετική μορφή του πραξικοπήματος, αλλά αποδιοπομπαίος τράγος του καθεστώτος Ερντογάν. Η εναντίωσή του στην πολιτικοποίηση του στρατού, η στήριξή του στην αξιοκρατία και η διαφωνία του με τη στρατιωτική επέμβαση στη Συρία το 2015, τον έφεραν – σύμφωνα με το άρθρο – σε ρήξη με την κυβέρνηση.

Το ντοκιμαντέρ “Spoiler: Apolet Perdesi” (που στα ελληνικά θα μπορούσε να αποδοθεί ως «Spoiler: Η Κουρτίνα των Επιθέσεων/Επόλετ»), παρουσιάζει μαρτυρίες πρώην στρατιωτικών που υποστηρίζουν ότι ο στρατηγός Akın Öztürk στοχοποιήθηκε άδικα για την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016. Οι αφηγήσεις καταδεικνύουν ότι ανώτατοι αξιωματούχοι, όπως ο Hulusi Akar, φέρονται να είχαν προκατασκευάσει την επιχείρηση για να εξοντώσουν εσωτερικούς αντιπάλους. Τονίζεται η εκ των έσω οργάνωση και η εργαλειοποίηση του στρατού από την κυβέρνηση.

Παρακολουθώντας το ντοκιμαντέρ αναφέρονται και αρκετές λεπτομέρειες για τον ρόλο του Αμπιντίν Ουνάλ,  πατέρα του εν Κομοτηνή Γενικού Προξένου Τουρκίας

Η εμπλοκή του Hulusi Akar

Ο τότε αρχηγός του Γενικού Επιτελείου, Χουλουσί Ακάρ, φέρεται να είχε ενεργό ρόλο στην οργάνωση των γεγονότων της 15ης Ιουλίου, συζητώντας εκ των προτέρων με ανώτατα στελέχη την πιθανή αντίδραση του κινήματος Gülen σε μια στρατιωτική «παρέμβαση»². Το άρθρο αφήνει να εννοηθεί ότι ο Akar γνώριζε ή ενδεχομένως συντόνιζε το σχέδιο και το άφησε να εξελιχθεί έχοντας πάντα ενήμερο τον πρόεδρο Ερντογάν.

Η δήλωση του Ερντογάν αμέσως μετά από τη δήθεν διάσωση του από τους πραξικοπηματίες αντικατοπτρίζει τους μύχιους πόθους του τούρκου προέδρου και τον μελετημένο σχεδιασμό για την «εξάλειψη» του κινήματος Gülen, το οποίο τον έφερε στην εξουσία το 2002 άλλα ήθελε να το καθοδηγεί. Ο Ερντογάν χαρακτήρισε την απόπειρα πραξικοπήματος  «Θείο δώρο-Allah’ın Lütfu».

Θεωρία συνωμοσίας

Το κείμενο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα γεγονότα της 15ης Ιουλίου ήταν προμελετημένη επιχείρηση των Ερντογάν, Χακάν Φιντάν (επικεφαλής ΜΙΤ) και Χουλουσί Ακάρ, με σκοπό την παγίδευση και εξουδετέρωση των αντιφρονούντων στον τουρκικό στρατό. Ο Akın Öztürk παρουσιάζεται ως το κεντρικό θύμα αυτής της επιχείρησης.

Η θέση του ΟΗΕ

Το άρθρο αναφέρει ότι η Ομάδα Εργασίας του ΟΗΕ για τις Αυθαίρετες Κρατήσεις έχει χαρακτηρίσει παράνομη τη σύλληψη του Öztürk και έχει ζητήσει την άμεση αποφυλάκισή του – αίτημα που η τουρκική κυβέρνηση αγνόησε³.

Ανάλυση της πηγής και των αντιδράσεων

Ο συγγραφέας

Ο Adem Yavuz Arslan είναι Τούρκος δημοσιογράφος στην εξορία, γνωστός για την έντονη κριτική του προς το καθεστώς Ερντογάν. Στοχεύει στην ανάδειξη θεμάτων που σχετίζονται με διώξεις μετά το 2016 και φέρεται να διατηρεί δεσμούς με κύκλους προσκείμενους στο κίνημα Gülen⁴.

Το μέσο δημοσίευσης (TR724)

Το TR724 είναι ένα ανεξάρτητο ψηφιακό μέσο ενημέρωσης, το οποίο λειτουργεί εκτός Τουρκίας και παρέχει βήμα σε εξόριστους δημοσιογράφους. Παρότι κατηγορείται από την τουρκική κυβέρνηση ότι λειτουργεί ως φερέφωνο του Gülen, αρκετοί οργανισμοί υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων το θεωρούν σημαντική αντιπολιτευτική φωνή σε ένα περιβάλλον λογοκρισίας⁵.

Αντιδράσεις στην Τουρκία

Η τουρκική κυβέρνηση εξακολουθεί να υποστηρίζει ότι το πραξικόπημα ήταν έργο της τρομοκρατικής οργάνωσης FETÖ, και όσοι προβάλλουν εναλλακτικές αφηγήσεις, όπως ο Arslan, διώκονται για συμμετοχή σε τρομοκρατία ή προπαγάνδα⁶.

Ακόμη και πρόσφατα πραγματοποιήθηκαν εκκαθαρίσεις στο στράτευμα με τη δικαιολογία ότι ήταν μέλη της οργάνωσης Gülen. Θα πρέπει να τονισθεί ότι συμμετοχή στην οργάνωση μπορεί να βασισθεί και σε μια αυθαίρετη καταγγελία κάποιου με τον οποίο υπάρχει προσωπική διαφορά.

Η στάση της διεθνούς κοινότητας

Αν και αρκετά κράτη αναγνώρισαν την κυβέρνηση Ερντογάν ως νόμιμη την επομένη του πραξικοπήματος, ορισμένοι διεθνείς οργανισμοί, όπως ο ΟΗΕ, έχουν καταδικάσει μαζικές συλλήψεις και αυθαίρετες κρατήσεις που ακολούθησαν. Η απόφαση της Ομάδας Εργασίας του ΟΗΕ υπέρ του Öztürk υπονομεύει την αξιοπιστία της δικαστικής διαδικασίας στην Τουρκία, αν και δεν έχει νομικά δεσμευτικό χαρακτήρα⁷.

Συμπεράσματα

Το άρθρο του Arslan αποτελεί μια αμφιλεγόμενη αλλά σημαντική συμβολή στον δημόσιο διάλογο για τα γεγονότα της 15ης Ιουλίου 2016. Παρόλο που δεν μπορεί να θεωρηθεί αντικειμενικό λόγω της πολιτικής τοποθέτησης του συγγραφέα και της φύσης του μέσου, παρέχει μια εναλλακτική οπτική που ρίχνει φως σε αθέατες πτυχές της υπόθεσης. Παρά τις σοβαρές καταγγελίες, λείπουν επαρκή ανεξάρτητα στοιχεία για πλήρη επιβεβαίωση των ισχυρισμών.

Το άρθρο προσφέρεται περισσότερο ως κριτικό ντοκουμέντο εναλλακτικής μνήμης, παρά ως τελεσίδικη ερμηνεία της ιστορίας.

Υποσημειώσεις

1. Arslan, A. Y. (2025, July 13). Şahitleri anlatıyor; Akar, kendi ordusuna nasıl tuzak kurdu. TR724. https://www.tr724.com

2. Gürcan, M. T. (2019). What Went Wrong in Turkey’s July 15 Coup?. In B. Rubin (Ed.), Understanding Turkey’s Coup Attempt. Brookings Institution Press.

3. United Nations Human Rights Council. (2021). Opinions adopted by the Working Group on Arbitrary Detention. https://www.ohchr.org

4. Yavuz, M. H., & Koç, B. (2018). The July 15 Coup Attempt in Turkey: Context, Causes, and Consequences. Routledge.

5. Human Rights Watch. (2016). Silencing Turkey’s Media: The Government’s Deepening Assault on Critical Journalism. https://www.hrw.org

6. Amnesty International. (2017). Scathing UN verdict on detention of former air force commander. https://www.amnesty.org

7. European Commission. (2020). Turkey 2020 Report: Enlargement Strategy Paper. https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/turkey-report-2020_en