Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης
Η άτυπη συνάντηση για το Κυπριακό που διεξήχθη στον ΟΗΕ στις 16–17 Ιουλίου 2025, παρουσία των εμπλεκόμενων μερών και υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, αναζωπύρωσε τις προσδοκίες για επανεκκίνηση της διαδικασίας επίλυσης του κυπριακού ζητήματος. Ωστόσο, οι δηλώσεις που ακολούθησαν ανέδειξαν, περισσότερο από ποτέ, το βάθος του πολιτικού χάσματος που χωρίζει τις δύο πλευρές.
🟦 Γεραπετρίτης: Στόχος μια Ενιαία Κύπρος στη βάση των Ψηφισμάτων του ΟΗΕ
Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, Γιώργος Γεραπετρίτης, δήλωσε στην ΕΡΤ και τον δημοσιογράφο Νίκο Μελέτη ότι η συμμετοχή του στην ολομέλεια της διευρυμένης συνάντησης ήταν «εξαιρετικά παραγωγική», επισημαίνοντας ότι το Κυπριακό επιστρέφει στην κορυφή της διεθνούς ατζέντας για πρώτη φορά μετά την αποτυχία του Crans Montana το 2017.
Ο Έλληνας ΥΠΕΞ ανέφερε ότι από τα έξι Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) που συμφωνήθηκαν στη Γενεύη, τέσσερα έχουν υλοποιηθεί, ενώ προστέθηκαν τέσσερα νέα, προκειμένου να διαμορφωθεί το έδαφος για ουσιαστικές συνομιλίες. Τόνισε πως η Ελλάδα, σε απόλυτη σύμπνοια με την Κυπριακή Δημοκρατία, παραμένει σταθερή στην επιδίωξη μιας ενιαίας Κύπρου, με σεβασμό στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας.
«Το μήνυμα μιας ενιαίας Κύπρου είναι σήμερα αναγκαίο, σε έναν κόσμο που βιώνει πολέμους και μισαλλοδοξία», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Γεραπετρίτης.
🟥 Τουρκική Πλευρά: Προϋπόθεση η “ισότιμη κυριαρχία” – Επιμένει στη λύση δύο κρατών
Από την άλλη πλευρά, ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν, κράτησε αποστάσεις από την ιδέα μιας επανένωσης, υπογραμμίζοντας τη σημασία της «win-win» προσέγγισης. Χωρίς να απορρίπτει ανοιχτά τα ΜΟΕ, τόνισε ότι η συνάντηση δεν αποτελεί ούτε συνέχεια προηγούμενων συνομιλιών, ούτε έναρξη διαπραγματεύσεων, αποφεύγοντας οποιαδήποτε αναφορά σε ομοσπονδιακή ή ενιαία λύση.
Πιο σαφής ήταν ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Έρσιν Τατάρ, ο οποίος επανέλαβε ότι δεν θα συμμετάσχει σε επίσημες συνομιλίες χωρίς αναγνώριση “ισότιμης κυριαρχίας” και “διεθνούς ισότητας” του ψευδοκράτους, ζητώντας επί της ουσίας αναγνώριση δύο κρατών.
Μάλιστα, απέρριψε δημόσια την πρόταση του ΟΗΕ για τη δημιουργία νέων σημείων διέλευσης στα σημεία επαφής (π.χ. Πυρόι–Αθηένου), κατηγορώντας την ελληνοκυπριακή πλευρά για «αδιαλλαξία» και απόρριψη πρωτοβουλιών.
⚖️ Διπλωματικό Πάγωμα ή Προετοιμασία για Διάλογο;
Παρά την πρόοδο στα τεχνικά ζητήματα, το ουσιαστικό πρόβλημα παραμένει: οι δύο πλευρές μιλούν για διαφορετικές λύσεις.
| Θέμα | Ελληνική θέση | Τουρκική/Τουρκοκυπριακή θέση |
|---|---|---|
| Μορφή λύσης | Ενιαίο κράτος με βάση τα ψηφίσματα ΟΗΕ | Δύο κράτη – Ισότιμη κυριαρχία |
| ΜΟΕ | Ολοκληρωμένα 4/6, νέα προσθήκη 4 επιπλέον | Επιλεκτική υποστήριξη τεχνικών μέτρων |
| Συνομιλίες | Στήριξη σε επανεκκίνηση πολιτικής διαδικασίας | Άρνηση διαλόγου χωρίς αναγνώριση “κρατικής οντότητας” |
Συμπέρασμα
Η συνάντηση της Νέας Υόρκης επιβεβαίωσε μεν ότι ο ΟΗΕ επανενεργοποιείται ως πλαίσιο διαμεσολάβησης, αλλά ανέδειξε την εμμονή της Άγκυρας στη λύση δύο κρατών, παρά τις πιέσεις από Αθήνα, Λευκωσία και ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Ο Σεπτέμβριος και η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ θα κρίνουν αν το Κυπριακό παραμένει «τεχνικό πρόβλημα» ή αν θα αποκτήσει ξανά πολιτική δυναμική λύσης. Μέχρι τότε, η διπλωματία κινείται στα όρια του προσχήματος.
