Ο ελληνικός τουρισμός σε κρίσιμο σταυροδρόμι: Περισσότεροι επισκέπτες, λιγότερα έσοδα
Παρά την εντυπωσιακή αύξηση στις αφίξεις τουριστών τα τελευταία χρόνια, ο ελληνικός τουρισμός βρίσκεται μπροστά σε μια κρίσιμη πρόκληση: τα έσοδα δεν ακολουθούν την ίδια ανοδική πορεία. Όπως δείχνει μελέτη της Eurobank, το μοντέλο έχει αλλάξει σε «όλο και περισσότεροι τουρίστες οι οποίοι διαμένουν όλο και λιγότερο στη χώρα και αφήνουν όλο και λιγότερα χρήματα».
Από το 2011 έως το 2024, ενώ οι αφίξεις εκτοξεύτηκαν από 15 εκατομμύρια σε 40,7 εκατομμύρια, η μέση δαπάνη ανά ταξιδιώτη μειώθηκε από 640,4 ευρώ σε 530,6 ευρώ. Παράλληλα, η μέση διάρκεια παραμονής έπεσε από 9,3 σε 5,9 διανυκτερεύσεις. Αυτή η τάση εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τη βιωσιμότητα του τρέχοντος τουριστικού μοντέλου, καθώς η διόγκωση της ζήτησης μπορεί να οδηγήσει σε υποβάθμιση του περιβάλλοντος και των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Η στροφή σε ένα βιώσιμο μοντέλο
Το κλειδί για ένα πιο βιώσιμο μέλλον είναι η αύξηση της οικονομικής συνεισφοράς του τουρισμού μέσω της δαπάνης ανά επισκέπτη, και όχι μόνο μέσω του αριθμού των αφίξεων. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δοθεί έμφαση:
- Στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και της παράδοσης.
- Στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.
- Στην αποφυγή του μαζικού τουρισμού χαμηλής δαπάνης.
- Σε στρατηγικό σχεδιασμό υποδομών που προάγουν τη διατηρησιμότητα.
Οι τουριστικές υπηρεσίες πρέπει να προσαρμοστούν στις διεθνείς τάσεις (κοινωνικές, οικονομικές, γεωπολιτικές, τεχνολογικές) και στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ώστε να βελτιώνεται συνεχώς η εμπειρία του ταξιδιώτη.
Οι επιδόσεις του 2024 και του πρώτου πενταμήνου του 2025
Την πενταετία 2020-2024, παρά την πανδημία και την ενεργειακή κρίση, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις στην Ελλάδα ανέκαμψαν στα 21,6 δισ. ευρώ το 2024. Ωστόσο, σε πραγματικούς όρους, ήταν 1,6% χαμηλότερες από το 2019.
Το πρώτο πεντάμηνο του 2025, οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις αυξήθηκαν κατά 5,9% σε σχέση με το 2024, φτάνοντας τα 6,3 εκατομμύρια. Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις Ιανουαρίου-Απριλίου 2025 κατέγραψαν άνοδο 10,6%, φτάνοντας τα 2.157 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω αυξημένων εισπράξεων από χώρες εκτός ΕΕ-27.
Η Ελλάδα παραμένει δημοφιλής προορισμός για τους Ευρωπαίους, ανεβαίνοντας θέσεις στις προτιμήσεις Γερμανών και Γάλλων.
Αλλαγές στην ταξιδιωτική συμπεριφορά
Οι ταξιδιωτικές συνήθειες εξελίσσονται:
- Πρόθεση για ταξίδια: Περισσότεροι από 7 στους 10 Γερμανούς, Βρετανούς, Ισπανούς και Ιταλούς σκοπεύουν να κάνουν διακοπές στο εξωτερικό.
- Δαπάνες: Οι περισσότεροι ταξιδιώτες είτε θα ξοδέψουν τα ίδια είτε περισσότερα χρήματα σε σχέση με πέρυσι.
- Προγραμματισμός: Παρατηρείται μια τάση για πιο έγκαιρο προγραμματισμό κρατήσεων.
- Προτιμήσεις: Οι διακοπές σε παραλία παραμένουν η πρώτη επιλογή, ακολουθούμενες από City Break και ταξίδια στη φύση. Το αεροπλάνο είναι το δημοφιλέστερο μέσο μεταφοράς.
- Συντροφιά: Το ταξίδι με τον/τη σύντροφο και με την οικογένεια είναι οι πιο συνηθισμένες επιλογές, ενώ αυξάνονται και οι μοναχικοί ταξιδιώτες, καθώς και αυτοί που ταξιδεύουν με τα κατοικίδιά τους.
Ο ελληνικός τουρισμός βρίσκεται σε ένα κομβικό σημείο. Για να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη, είναι απαραίτητη η μετάβαση από ένα μοντέλο που εστιάζει στον όγκο σε ένα που δίνει προτεραιότητα στην ποιότητα, τη βιωσιμότητα και την αύξηση της δαπάνης ανά επισκέπτη, διατηρώντας παράλληλα την αυθεντικότητα της ελληνικής εμπειρίας.
Βλέπε την πλήρη μελέτη εδώ
