Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης
Μέγα Δέρειο: Η Ασούρα ως πολιτισμικό εργαλείο επιρροής – Παρουσία Προξενείου και ελεγχόμενων θεσμών σε μουσική εκδήλωση με πολιτικό βάθος
Σε μια μουσική εκδήλωση υπό τον τίτλο «Hz. Hüseyin Selamlaması», το τουρκικό Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού και το Κρατικό Συγκρότημα Τουρκικής Λαϊκής Μουσικής της Sivas αξιοποίησαν το ιστορικό και θρησκευτικό πλαίσιο της Ασούρας για να προβάλουν μηνύματα «πολιτισμικής ενότητας». Το Μέγα Δέρειο (τουρκ. Büyük Derbent), χωριό του Έβρου με ιδιαίτερη σημασία για τη μουσουλμανική μειονότητα, επιλέχθηκε όχι τυχαία ως τόπος διεξαγωγής.
Σημείωση: Η επαναλαμβανόμενη χρήση της τουρκικής τοπωνυμίας Büyük Derbent σε ανακοινώσεις και δημοσιεύματα σχετικών κύκλων εντάσσεται σε μια ευρύτερη πολιτική επαναοικειοποίησης της γεωγραφίας της Θράκης, εργαλειοποιώντας πολιτισμικά σύμβολα.
Μ. Δέρειο : Ζητήματα Θεσμικής Διαφάνειας εγείρει εκδήλωση φιλοπροξενικών μικροπαραγόντων
Η ομιλία του Aykut Ünal: Από την «ενότητα των γεύσεων» στη συγκρότηση ταυτότητας
Παρουσία του Τούρκου Γενικού Προξένου στην Κομοτηνή, Aykut Ünal, η εκδήλωση μετατράπηκε σε πεδίο διάχυσης πολιτικών μηνυμάτων υπό το πέπλο της μουσικής και της θρησκευτικότητας. Στον λόγο του, ο Ünal τόνισε:
«Bu tatların hepsi birleşir bir güzellik olur, birliktelik olur, biz de birlikte güzeliz.»
(«Όλες αυτές οι γεύσεις ενώνονται και γίνονται μια ομορφιά, μια ενότητα, και εμείς μαζί είμαστε όμορφοι»).
Πίσω από την αισιόδοξη ρητορική κρύβεται μια διπλή πολιτική αφήγηση: αφενός, ενίσχυση της συλλογικής ταυτότητας της μειονότητας γύρω από τουρκο-ισλαμικά πρότυπα· αφετέρου, αποκλεισμός των εναλλακτικών αφηγήσεων (πομακικής, αλεβιτικής ή κοσμικής ταυτότητας).
Η «ενότητα των γεύσεων» λειτουργεί ως μεταφορά της τουρκικής πολιτισμικής υπεροχής, εντός ενός θρησκευτικού πλαισίου που διαχειρίζεται και καθοδηγεί το Diyanet – η Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας. Οι δηλώσεις του Ünal συμβαδίζουν με την ευρύτερη γραμμή του Προξενείου, όπως καταγράφηκε και σε εκδηλώσεις στη Χλόη Ροδόπης ή στο Κεντρικό Τζαμί Κομοτηνής τον Μάρτιο, όπου η θρησκευτική γλώσσα συνοδεύεται από εμφανείς γεωπολιτικές αναφορές.
Η Ασούρα ως μηχανισμός ελέγχου: Από τη μνήμη του Χουσεΐν στον τουρκο-σουνιτικό λόγο
Η Ασούρα, ιστορικά μέρα πένθους για τη σφαγή του εγγονού του Προφήτη Μωάμεθ, Ιμάμη Χουσεΐν, στη μάχη της Καρμπάλα, έχει ισχυρές ρίζες στις αλεβιτικές και σιιτικές κοινότητες. Στο τουρκο-σουνιτικό πλαίσιο όμως, η τελετουργία της Ασούρας αναδιατυπώνεται ως «γιορτή ενότητας» – απονευρώνοντας τη συγκρουσιακή της μνήμη και εντάσσοντάς την σε μια κρατική-θρησκευτική αφήγηση υπακοής και πειθαρχίας.
Με αυτό τον τρόπο, η Άγκυρα επιχειρεί θρησκευτική και ιδεολογική ομογενοποίηση της μειονότητας, αποκλείοντας εναλλακτικές θρησκευτικές εκφράσεις όπως αυτές των Αλεβιτών Θράκης, οι οποίοι παραμένουν αόρατοι στο επίσημο τουρκικό αφήγημα και εκτοπισμένοι από τέτοιες εκδηλώσεις.
📌Παρα-διπλωματικό δίκτυο και εκπρόσωποι «εμπιστοσύνης»
Η εκδήλωση πλαισιώθηκε από ένα δίκτυο προσώπων με μακροχρόνιες σχέσεις με το τουρκικό Προξενείο και δομές που αντλούν χρηματοδότηση ή θεσμική κάλυψη από την Άγκυρα:
- Çiğdem Asafoğlu, πρόεδρος του κόμματος DEB
- Ozgur Ferhat, βουλευτής Νέας Αριστεράς
- Aydın Ahmet, Ένωση Δασκάλων Δυτικής Θράκης
- Sedat Hasan, Ένωση Νέων Τούρκων
- Kerem Abdurahimoğlu, Τουρκική Ένωση Ξάνθης
- Hüseyin Bostancı, BAKEŞ
- Ahmet Osman Pehlivan, Νομαρχιακός Σύμβουλος
- Murat Ahmet, εκπρόσωπος του Συλλόγου Υψηλής Εκπαίδευσης της Δυτικής Θράκης,
- Erdi Şerif, πρόεδρος του Συνεταιρισμού Γεωργίας Θράκης,
- Αhmet Osman Pehlivan, περιφερειακός σύμβουλος διοίκησης Χρ. Τοψίδης
- Erol Yoluç, πρόεδρος του Συλλόγου Θρησκευτικών Λειτουργών Δυτικής Θράκης, Erol Yoluç
- Mehmet Çilingir, δημοτικός σύμβουλος Δήμου Σουφλίου,
- Mehmet Bostanci, τοπικός πρόεδρος (Μουχτάρης) του Μ. Δερείου
- Apti Hasan, Apti Pencal, Ahmet Paşa και Mehmet Koç, μέλη τοπικών συμβουλίου
.
Αξιοσημείωτη είναι η απουσία ανεξάρτητων φωνών της μειονότητας και η μονοθεματική εκπροσώπηση θεσμών που βρίσκονται σε άτυπη εξάρτηση από την τουρκική εξωτερική πολιτική.
Ο Οζγκιούρ Φερχάτ στο Μ.Δέρειο: Ο βουλευτής υπερέβη Εθνικά, Διοικητικά και Θεσμικά Όρια;
Συμπεράσματα: Πολιτισμός και πίστη ως πολιτικά εργαλεία
Η εκδήλωση στο Μέγα Δέρειο δεν είναι απλώς μια μουσική βραδιά. Είναι ένα πολιτισμικό επεισόδιο στρατηγικής σημασίας που εντάσσεται στην πολιτική ήπιας διείσδυσης της Τουρκίας στη Δυτική Θράκη. Η εργαλειοποίηση της Ασούρας, η συγκρότηση ενός “προνομιακού ακροατηρίου” του Προξενείου και η δημόσια προβολή μηνυμάτων περί «ενότητας», αποκαλύπτουν την πολυεπίπεδη τουρκική στρατηγική ελέγχου:
-
Θρησκευτικός συντονισμός μέσω του Diyanet
-
Πολιτισμική επανεγγραφή τοπικών κοινοτήτων
-
Διπλωματική ρητορική που συγκαλύπτει γεωπολιτικούς στόχους
Η Τουρκία επιδιώκει όχι απλώς τη διατήρηση επαφής με τη μουσουλμανική μειονότητα, αλλά τη μετατροπή της σε φορέα τουρκικής εξωτερικής πολιτικής στο εσωτερικό της Ελλάδας.
Ασσούρα και παρασκηνιακή πολιτική: Μια ακόμη “παράδοση” υπό τουρκική σκέπη στη Θράκη
