Έντονη αντιπαράθεση έχει προκαλέσει το κήρυγμα της 15ης Αυγούστου 2025 κήρυξη της Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων (Diyanet), στην οποία περιλήφθηκαν αναφορές για το κληρονομικό δίκαιο.
Η Diyanet υποστήριξε ότι «χωρίς αμοιβαία συναίνεση, η αλλαγή της αναλογίας κληρονομιάς που όρισε ο Θεός αντιβαίνει στη θεία δικαιοσύνη. Το να στερεί κανείς τις κόρες του από την κληρονομιά ή να μην αποδέχονται οι κόρες το μερίδιο που τους όρισε ο Θεός συνιστά παραβίαση δικαιώματος (kul hakkı)».
Η τοποθέτηση αυτή ερμηνεύθηκε ως έμμεση υπεράσπιση των διατάξεων του ισλαμικού δικαίου, που προβλέπουν διπλάσιο μερίδιο για τους άνδρες κληρονόμους σε σχέση με τις γυναίκες, αντίθετα με το ισχύον κοσμικό πλαίσιο.
Το Κέντρο Δικαιωμάτων Γυναικών του Δικηγορικού Συλλόγου Κωνσταντινούπολης αντέδρασε άμεσα, υπογραμμίζοντας ότι το Σύνταγμα και ο Τουρκικός Αστικός Κώδικας κατοχυρώνουν ίσα μερίδια κληρονομιάς για άνδρες και γυναίκες. Σε ανακοίνωσή του με τίτλο «Η ίση κληρονομική μερίδα είναι συνταγματικό δικαίωμα», το Κέντρο τόνισε πως «οι διατάξεις του Αστικού Κώδικα (άρθρα 495 και επόμενα) δεν μπορούν να τροποποιούνται ή να ερμηνεύονται κατά το δοκούν με βάση θρησκευτικά επιχειρήματα».
Παράλληλα, υπενθύμισε ότι οι δηλώσεις της Diyanet παραβιάζουν θεμελιώδεις συνταγματικές αρχές:
-
το άρθρο 10, περί ισότητας ενώπιον του νόμου,
-
το άρθρο 41, για την προστασία της οικογένειας με βάση την ισότητα,
-
και το άρθρο 11, που προβλέπει ότι όλες οι κρατικές αρχές δεσμεύονται από το Σύνταγμα.
«Κάθε προσπάθεια περιορισμού των δικαιωμάτων των γυναικών δεν πλήττει μόνο την ισότητα, αλλά και τη θεμελιώδη αρχή της κοσμικότητας του κράτους», σημειώνει ο Σύλλογος, καλώντας τη Diyanet να κινηθεί εντός του συνταγματικού πλαισίου που ορίζεται από το άρθρο 136.
Η παρέμβαση αυτή αναζωπυρώνει τη συζήτηση για τον ρόλο της Diyanet στην τουρκική κοινωνία και την επιρροή που ασκεί στην καθημερινότητα των πολιτών, ιδίως σε θέματα οικογενειακού δικαίου. Παρά το γεγονός ότι οι θέσεις της δεν έχουν δεσμευτική ισχύ, νομικοί κύκλοι προειδοποιούν ότι τέτοιες δηλώσεις μπορούν να διαμορφώσουν κοινωνικές αντιλήψεις αντίθετες προς το κοσμικό δίκαιο.
