Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης
Σε πιο ήπιο κλίμα η συνάντηση ΗΠΑ–Ουκρανίας–Ευρωπαίων ηγετών, χωρίς ωστόσο σαφείς δεσμεύσεις για ειρήνη ή ασφαλιστικές δικλίδες έναντι της Ρωσίας.
Σύνοδος Τραμπ – Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο: Ανάλυση και Προεκτάσεις
Η συνάντηση ΗΠΑ–Ουκρανίας–Ευρωπαίων ηγετών στον Λευκό Οίκο, μετά από το πρόσφατο διάλογο Τραμπ–Πούτιν, αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς διαμορφώνει το πλαίσιο πιθανών νέων διπλωματικών πρωτοβουλιών, χωρίς όμως να αποσαφηνίζει κρίσιμα σημεία για τη βιωσιμότητα της ειρήνης στην Ουκρανία.
1. Η στρατηγική στάση των ΗΠΑ
Η αλλαγή ύφους Τραμπ, από επικέντρωση σε μερική εκεχειρία σε συζήτηση για συνολική λύση, υποδηλώνει επιδίωξη μεγαλύτερης διαπραγματευτικής ευελιξίας. Ωστόσο, η αποφυγή συγκεκριμένων δεσμεύσεων για εγγυήσεις ασφαλείας αφήνει την Ουκρανία σε αβέβαιο έδαφος, επαναφέροντας το δίλημμα «ασφάλεια χωρίς σαφή υποστήριξη».
2. Ευρωπαϊκό μέτωπο: ενιαία, αλλά περιορισμένη επιρροή
Η παρουσία ευρωπαίων ηγετών, όπως ο Μαρκ Ρούτε, ο Στουμπ και η Μελόνι, στοχεύει στη διατήρηση ενός ενιαίου μετώπου. Οι δηλώσεις για άμεση κατάπαυση πυρός και εγγυήσεις ασφαλείας δείχνουν πολιτική βούληση, αλλά η έλλειψη στρατηγικών δεσμεύσεων υπογραμμίζει τον περιορισμένο ρόλο της Ευρώπης χωρίς ισχυρή αμερικανική στήριξη. Η Βρετανία, με έμφαση στη στρατιωτική συνδρομή, αναδεικνύει την ανάγκη πρακτικών μέτρων πάνω από λόγια.
3. Ρωσική στρατηγική και «ασαφείς εγγυήσεις»
Η Μόσχα επιδιώκει διαπραγματεύσεις που θυμίζουν τις συμφωνίες του Μινσκ ή το Μνημόνιο της Βουδαπέστης: γραπτές, αλλά χωρίς πρακτική ισχύ, δεσμεύσεις που περιορίζουν τη δυτική παρουσία. Ο Τραμπ απέφυγε να προσδιορίσει το εύρος αμερικανικής εμπλοκής, αφήνοντας χώρο για ερμηνείες και πιθανές μελλοντικές διαπραγματεύσεις με υψηλό ρίσκο για το Κίεβο.
4. Αβέβαιο ενδεχόμενο τριμερούς συνόδου και γεωπολιτικό αδιέξοδο
Η θέση Πούτιν παραμένει σταθερή: οποιαδήποτε συμφωνία απαιτεί εδαφικές παραχωρήσεις. Η αντίσταση της Ουκρανίας και των ευρωπαϊκών πρωτευουσών καθιστά μια τριμερή σύνοδο δύσκολα πραγματοποιήσιμη. Το γεωπολιτικό αδιέξοδο υπογραμμίζει τον κίνδυνο «ειρήνης με αντάλλαγμα γη», χωρίς ασφαλιστικές δικλίδες.
5. Το βάρος στην Ευρώπη
Το κύριο συμπέρασμα είναι ότι η Δύση δεν μπορεί να στηρίζεται αποκλειστικά στις ΗΠΑ. Η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει μεγαλύτερο βάρος: ενίσχυση των ουκρανικών δυνάμεων, οικονομική υποστήριξη και, αν απαιτηθεί, στρατιωτική παρουσία. Η διπλωματική αβεβαιότητα και οι ασαφείς αμερικανικές εγγυήσεις καθιστούν αυτή την ενίσχυση κρίσιμη για τη βιωσιμότητα της ουκρανικής άμυνας.
Συμπέρασμα
Η σύνοδος αποκαλύπτει ένα στρατηγικό κενό: χωρίς σαφείς δεσμεύσεις για ασφάλεια, η Ουκρανία θα πρέπει να βασιστεί κυρίως στις δικές της δυνάμεις και στην υποστήριξη της Ευρώπης για να διασφαλίσει την επιβίωσή της και να επιδιώξει μακροπρόθεσμη ειρήνη. Η γεωπολιτική ανακατανομή δυνάμεων, με κρίσιμο ρόλο της Ευρώπης, παραμένει το κεντρικό ερώτημα για την επόμενη φάση της σύγκρουσης.
