της Δόμνας Μιχαηλίδου
Υπουργού Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας
Ας ξεκινήσουμε από το προφανές! Ένα αξιοπρεπές σπίτι δεν είναι προνόμιο, δεν είναι πολυτέλεια. Είναι βασική ανάγκη κάθε άνδρα, κάθε γυναίκας και κάθε οικογένειας. Για τον καθένα μας το σπίτι μας είναι ασφάλεια, καταφύγιο και εφαλτήριο μαζί. Είναι ο χώρος μας, οι άνθρωποι και οι μνήμες μας, οι σκέψεις και τα πράγματά μας.
Η στέγαση είναι και προϋπόθεση για την κοινωνική συνοχή που κάθε ευνομούμενη πολιτεία οφείλει να μεριμνά για τη διασφάλισή της. Σε μια χώρα που γερνάει, οι πολιτικές που καθιστούν προσιτή την αγορά ή την ενοικίαση σπιτιού γίνονται πολύτιμα εργαλεία για την αντιμετώπιση μιας από τις μεγαλύτερες σημερινές προκλήσεις: το δημογραφικό.
Ας είμαστε ειλικρινείς. Το στεγαστικό είναι από τα πλέον σύνθετα ζητήματα της εποχής μας. Μας αφορά όλους, από τον φοιτητή που μετακομίζει για τις σπουδές του, μέχρι το νεαρό ζευγάρι που θέλει να αποκτήσει στέγη, τον καθηγητή που ψάχνει σπίτι κοντά στο σχολείο του. Δεν υπάρχουν απλές λύσεις, ούτε «μαγικά ραβδιά». Και δεν πρόκειται για ελληνική ιδιαιτερότητα. Είναι μια πανευρωπαϊκή πρόκληση, που δοκιμάζει κοινωνίες απ’ άκρη σ’ άκρη της ηπείρου.
Από το 2010 έως το 2023, συνολικά στην ΕΕ οι τιμές των ακινήτων αυξήθηκαν κατά 48% ενώ οι τιμές των ενοικίων κατά 22%. Η ευρωπαϊκή εμπειρία μας δείχνει ότι μονομερείς πολιτικές που ενισχύουν την πρόσβαση στη στέγαση έχουν οδηγήσει σε ανεπιθύμητες αυξήσεις τιμών. Στην Ισπανία τα επιδοτούμενα δάνεια για νέους και χαμηλόμισθους δεν απέτρεψαν την άνοδο των τιμών σε πόλεις όπως η Μαδρίτη και η Βαρκελώνη. Στη Γερμανία, το πρόγραμμα Baukindergeld ενίσχυσε τη ζήτηση, με αποτέλεσμα αύξηση τιμών σε μεγάλες πόλεις όπως το Βερολίνο. Στην Ολλανδία, κυβερνητικές παρεμβάσεις για διευκόλυνση της πρόσβασης στη στεγαστική πίστη συνδυάστηκαν με την περιορισμένη προσφορά ακινήτων, με αποτέλεσμα ραγδαία αύξηση των τιμών, ιδιαίτερα στο Άμστερνταμ.
Πώς στηρίζεις τον πολίτη που χρειάζεται σπίτι; Πώς φροντίζεις να υπάρχουν σπίτια διαθέσιμα στην αγορά; Αν δεν απαντήσεις και στα δύο, δεν έχεις δώσει λύση. Η Κυβέρνηση εργάζεται και στις δύο κατευθύνσεις. Της ζήτησης και της προσφοράς. Στη ζήτηση, είναι αλήθεια πως τα προγράμματα «Σπίτι μου Ι» και «Σπίτι μου ΙΙ» – είναι πιο δημοφιλή, γιατί στηρίζουν απευθείας τον πολίτη. Χρηματοδοτούν δάνεια για νέους, διευκολύνουν την αγορά πρώτης κατοικίας. Όμως, αυτή είναι μόνο η μία πλευρά της στρατηγικής μας.
Στην προσφορά, κινούμαστε εξίσου αποφασιστικά. Θέτουμε όρια σε στρεβλώσεις που αυξάνουν τις τιμές, όπως η golden visa και οι βραχυχρόνιες μισθώσεις, που συρρικνώνουν τη μακροχρόνια διαθεσιμότητα. Ενεργοποιούμε τη Κοινωνική Αντιπαροχή, ένα εργαλείο που συνδέει την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας με την κοινωνική αποστολή του Κράτους, να διαθέσει νέες, ποιοτικές κατοικίες για όλους όσοι τις έχουν πραγματικά ανάγκη.
Το στεγαστικό είναι από τα μεγάλα στοιχήματα της εποχής μας. Ένα ζήτημα με βάθος και διάρκεια. Και όπως κάθε σύνθετο πρόβλημα, απαιτεί ένα άθροισμα στοχευμένων παρεμβάσεων. Δεν υπάρχουν άλματα. Υπάρχουν μικρά, σταθερά βήματα, με αποτέλεσμα. Όχι λόγια, αλλά έργα. Όχι υποσχέσεις, αλλά μεταρρυθμίσεις. Με σχέδιο, συνέχεια και κοινωνική ευαισθησία.
Αυτή είναι η δική μας επιλογή.
Άρθρο της Υπουργού Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Δόμνας Μιχαηλίδου στην εφημερίδα Καθημερινή
