Με φόντο την ενισχυόμενη πολιτισμική και πολιτική διπλωματία της Άγκυρας, ο Abdulhadi Turus ανέλαβε σήμερα την προεδρία της Υπηρεσίας Τούρκων του Εξωτερικού και Συγγενικών Κοινοτήτων (YTB), σε επίσημη τελετή στην Άγκυρα. Ο Turus, μέχρι πρότινος αναπληρωτής πρόεδρος, διαδέχεται τον Abdullah Eren, ο οποίος αναλαμβάνει πλέον την Τουρκική Υπηρεσία Συνεργασίας και Συντονισμού (TİKA).
Η αλλαγή ηγεσίας στην YTB συνοδεύεται από μηνύματα συνέχειας, αλλά και ενίσχυσης της τουρκικής παρουσίας σε κρίσιμες γεωγραφικές περιοχές, με κυρίαρχο παράδειγμα τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης.
Η YTB και ο ρόλος της στην τουρκική εξωτερική πολιτική
Η YTB ιδρύθηκε με στόχο την ενίσχυση των δεσμών της Τουρκίας με τις τουρκικές και τουρκόφωνες κοινότητες του εξωτερικού. Ειδικά επί κυβερνήσεως ΑΚΡ, ο ρόλος της έχει επεκταθεί πέρα από την πολιτισμική διπλωματία, αποκτώντας σαφές γεωπολιτικό βάθος. Μέσα από προγράμματα υποτροφιών, υποστηρικτικές δομές και δράσεις πολιτιστικής προβολής, η YTB λειτουργεί ως εργαλείο ήπιας ισχύος, με έμφαση σε περιοχές «ειδικού ενδιαφέροντος».
Στην ομιλία του, ο Abdulhadi Turus ανέφερε χαρακτηριστικά:
«Η Δυτική Θράκη αποτελεί έναν από τους πυλώνες της στρατηγικής μας. Η ενίσχυση της πολιτισμικής μας παρουσίας και η υποστήριξη της μειονότητας δεν είναι μόνο δικαίωμα, αλλά και ευθύνη».
Θράκη και τουρκική επιρροή
Η μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης βρίσκεται συχνά στο επίκεντρο της τουρκικής πολιτικής. Η YTB έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη χρηματοδότηση μειονοτικών οργανώσεων, την αποστολή φοιτητών στην Τουρκία και τη διατήρηση επαφών με θρησκευτικούς και πολιτιστικούς ηγέτες της περιοχής.
Πολλές από τις πρωτοβουλίες αυτές —ιδίως όσες αφορούν στην ταυτότητα και την εκπαίδευση— αντιμετωπίζονται με καχυποψία από την ελληνική πλευρά, η οποία θεωρεί ότι εντάσσονται σε μια γενικότερη πολιτική πίεσης και παρέμβασης.
Η σχέση με εθνικιστικούς κύκλους
Ο νέος πρόεδρος της YTB αναλαμβάνει καθήκοντα σε μια περίοδο όπου παρατηρείται αύξηση της κινητικότητας ομάδων με έντονο εθνικιστικό προσανατολισμό στην περιοχή της Θράκης. Μέσω της YTB και άλλων οργανισμών, η τουρκική πολιτεία φαίνεται να ενισχύει πρόσωπα και φορείς που προωθούν την τουρκική εθνική ταυτότητα, σε βάρος —όπως υποστηρίζουν αναλυτές— της πολιτικής πολυφωνίας στο εσωτερικό της μειονότητας.
Η ελληνική πλευρά έχει εκφράσει επανειλημμένα ανησυχίες. Ειδικοί αναλυτές σημειώνουν:
«Η προσπάθεια πολιτικοποίησης της μειονότητας και η ενίσχυση εθνικιστικών κύκλων από ξένες δυνάμεις, υπονομεύουν την κοινωνική συνοχή και τις σχέσεις εμπιστοσύνης στη Θράκη».
Διεθνής προβληματισμός
Ο διεθνής παράγοντας παρακολουθεί με αυξανόμενο ενδιαφέρον τις εξελίξεις. Οργανώσεις όπως το Human Rights Watch έχουν προειδοποιήσει για τον κίνδυνο εξωτερικών παρεμβάσεων που εργαλειοποιούν τις μειονότητες για πολιτικούς σκοπούς, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση ζητά σεβασμό των διεθνών συνθηκών και αποφυγή μονομερών ενεργειών.
Προοπτικές
Η ανάδειξη του Abdulhadi Turus στην ηγεσία της YTB φαίνεται να ενισχύει τη στρατηγική επιμονή της Τουρκίας στη Θράκη, με έμφαση στην πολιτιστική ταυτότητα, αλλά και με φόντο ευρύτερες γεωπολιτικές στοχεύσεις. Αν και η επίσημη ρητορική παραμένει εντός των πλαισίων της πολιτιστικής διπλωματίας, ο τρόπος εφαρμογής και οι τοπικές συμμαχίες είναι αυτές που διαμορφώνουν, τελικά, το πραγματικό αποτύπωμα αυτής της πολιτικής.
