Στην Κωνσταντινούπολη πραγματοποιήθηκε η 51η Σύνοδος Υπουργών Εξωτερικών του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας ((OIC), στην οποία έλαβαν μέρος 43 υπουργοί και 5 υφυπουργοί Εξωτερικών.
Οι εργασίες της Συνόδου διήρκεσαν2 ημέρες με κεντρικό τίτλο «Ο Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας σε έναν Υπό Μεταμόρφωση Κόσμο». Εκτός από τον Οργανισμό Ισλαμικής Συνεργασίας συμμετείχαν επίσης 30 διεθνείς οργανισμοί, μεταξύ των οποίων ο ΟΗΕ, ο Αραβικός Σύνδεσμος, το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου, ο Οργανισμός Τουρκικών Κρατών, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας του Ευξείνου Πόντου, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας D-8 και ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας.
Οικοδεσπότης της Συνόδου στην Κωνσταντινούπολη ήταν ο τούρκος ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν, ενώ παρέστη και ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.Στην Σύνοδο αυτή έκανε -όχι τυχαία- αναφορά στο Κυπριακό και τη Θράκη ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν, κατά την εναρκτήρια ομιλία του , προκαλώντας την αντίδραση του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών
Παρόντες στην Σύνοδο ήταν και οι παραθρησκευτικοί και παρακρατικοί μικροπαράγοντες της Θράκης , οι Έλληνες πολίτες κκ Μουσταφά Τράμπα και Ιμπραήμ Σερήφ οι οποίοι κι εξέφρασαν την ευαρέσκειά τους για την αναφορά του Τ/ΥΠΕΞ κ. Χακάν Φιντάν στην “τουρκική μειονότητα της δυτικής Θράκης”
Η κοινή φωτογράφιση των τριών δεν είναι τυχαία καθώς ενσωματώθηκε στο τελικό κείμενο συμπερασμάτων του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας η εξής παράγραφος: “Επαναλαμβάνουμε την υποστήριξή μας προς τη μουσουλμανική τουρκική μειονότητα στη Δυτική Θράκη και τη μουσουλμανική τουρκική κοινότητα στα Δωδεκάνησα, στην Ελλάδα, για να διασφαλιστεί η πλήρης απόλαυση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών τους, και επιβεβαιώνουμε τον πλήρη σεβασμό μας για τα θρησκευτικά και πολιτιστικά τους δικαιώματα.”
Βλέπε το πλήρες κείμενο συμπερασμάτων
Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας – Διακήρυξη της Κωνσταντινούπολης που εκδόθηκε από την 51η Σύνοδο του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας (OIC)
Κυριακή 26 Dhu al-Hijjah 1446 AH 22-6-2025 μ.Χ.
Εμείς, οι Υπουργοί Εξωτερικών και οι Αρχηγοί Αντιπροσωπειών των Κρατών Μελών του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας (OIC), που συμμετέχουμε στην 51η Σύνοδο του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών των Κρατών Μελών του OIC, που πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, Δημοκρατία της Τουρκίας, στις 21-22 Ιουνίου 2025·
Επαναβεβαιώνοντας την ισχυρή μας δέσμευση στους στόχους, τους σκοπούς και τις αρχές του Οργανισμού μας, καθώς και σε όλα τα ψηφίσματα που εγκρίθηκαν από τις διάφορες συνόδους της Ισλαμικής Συνόδου Κορυφής και του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών,
και εκφράζοντας την αποφασιστικότητά μας να εργαστούμε για την περαιτέρω ενίσχυση των δεσμών ενότητας και αλληλεγγύης μεταξύ των μελών της Ισλαμικής Ούμμα:
1- Εκφράζουμε την επιθυμία του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας, του δεύτερου μεγαλύτερου διεθνούς οργανισμού μετά τα Ηνωμένα Έθνη, να διαδραματίσει έναν αυξανόμενο ρόλο σε ένα διεθνές κλίμα που χαρακτηρίζεται από κατακερματισμό, αδύναμους διεθνείς θεσμούς και έναν μεταβαλλόμενο κόσμο, και την ανάγκη επιτάχυνσης του ρυθμού των μεταρρυθμίσεων για την ανάδειξη του OIC ως σημαντικού διεθνούς παράγοντα στην επίτευξη περιφερειακής και παγκόσμιας σταθερότητας, γεωστρατηγικής ισορροπίας, πολυμερισμού και μιας διεθνούς τάξης βασισμένης σε κανόνες.
2- Επαναβεβαιώνουμε την κεντρική θέση του παλαιστινιακού ζητήματος στον Οργανισμό Ισλαμικής Συνεργασίας, ο οποίος ιδρύθηκε το 1969 μετά την εμπρηστική επίθεση στο Τζαμί Αλ-Άκσα, και την ακλόνητη υποστήριξή μας για την εγκαθίδρυση ενός κυρίαρχου, ανεξάρτητου και συνεχούς παλαιστινιακού κράτους στα σύνορα του 1967, με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ. Επιβεβαιώνουμε επίσης ότι η λύση των δύο κρατών είναι η μόνη βιώσιμη λύση για την επίτευξη ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή για όλους.
3- Τονίζουμε τη σημασία της σύγκλησης της Διάσκεψης Υψηλού Επιπέδου των Ηνωμένων Εθνών για την Ειρηνική Επίλυση του Παλαιστινιακού Ζητήματος και την Εφαρμογή της Λύσης των Δύο Κρατών και των Ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών, το συντομότερο δυνατό, υπό την προεδρία του Βασιλείου της Σαουδικής Αραβίας και της Δημοκρατίας της Γαλλίας, της επανέναρξης των εργασιών των ομάδων εργασίας που προκύπτουν από τη διάσκεψη και της εντατικοποίησης των προσπαθειών για την εξασφάλιση της επιτυχίας της. Καλούμε όλα τα κράτη μέλη του ΟΗΕ να συμμετάσχουν ενεργά σε αυτήν όταν ανακοινωθεί η νέα ημερομηνία.
4- Καταδικάζουμε τον συνεχιζόμενο ισραηλινό γενοκτονικό πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας για περισσότερο από 19 μήνες, καθώς και τις συστηματικές εκστρατείες καταστροφής και δολοφονιών στη Δυτική Όχθη, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, οι οποίες επιδιώκουν την εκκαθάριση του παλαιστινιακού ζητήματος, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος αυτοδιάθεσης του παλαιστινιακού λαού. Τονίζουμε τη σημασία της επίτευξης μόνιμης και βιώσιμης κατάπαυσης του πυρός και της εφαρμογής του Ψηφίσματος 2735 του Συμβουλίου Ασφαλείας, το οποίο θα συμβάλει στην παύση της επιθετικότητας και στην εφαρμογή του αραβο-ισλαμικού σχεδίου για την ανάκαμψη και την ανοικοδόμηση της Λωρίδας της Γάζας, και στη διασφάλιση της παροχής πολιτικής και οικονομικής υποστήριξης στην παλαιστινιακή κυβέρνηση, ώστε να μπορέσει να αναλάβει τις ευθύνες της στη Λωρίδα της Γάζας και στη Δυτική Όχθη, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ.
5- Υποστηρίζουμε τις ακούραστες διπλωματικές προσπάθειες της Υπουργικής Επιτροπής που προέκυψαν από την Κοινή Αραβο-ισλαμική Σύνοδο Κορυφής για τη Γάζα, για την άμεση κατάπαυση του
πυρός, την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας σε όλες τις περιοχές της Λωρίδας της Γάζας και την έναρξη πρακτικών βημάτων για την εφαρμογή της λύσης των δύο κρατών. 6- Καταδικάζουμε τις ενέργειες του Ισραήλ, της παράνομης κατοχικής δύναμης, που χρησιμοποιεί την πείνα ως εργαλείο γενοκτονίας, εμποδίζοντας την είσοδο βοήθειας και εμποδίζοντας τους διεθνείς ανθρωπιστικούς οργανισμούς να εκτελούν τα καθήκοντά τους με στόχο τον αναγκαστικό εκτοπισμό. Στο πλαίσιο αυτό, ζητούμε την απόρριψη του αναγκαστικού εκτοπισμού του παλαιστινιακού λαού, την ανάγκη ανοίγματος των περασμάτων και των συνόρων, την είσοδο και την παροχή βοήθειας με επαρκή και απεριόριστο τρόπο και την παροχή προστασίας στον παλαιστινιακό λαό.
7- Εκφράζουμε την ακλόνητη υποστήριξή μας στην Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή (UNRWA), η οποία διαδραματίζει απαραίτητο ρόλο στην παροχή υπηρεσιών στους Παλαιστίνιους πρόσφυγες. Καλούμε τη διεθνή κοινότητα να συνεχίσει την πολιτική και οικονομική της υποστήριξη στην UNRWA ενόψει της επιδεινούμενης ανθρωπιστικής κατάστασης στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, συμπεριλαμβανομένης της Ιερουσαλήμ.
8- Απορρίπτουμε κατηγορηματικά οποιαδήποτε σενάρια που αποσκοπούν στην εκδίωξη των Παλαιστινίων από τις γαίες τους, καθώς ένα τέτοιο μέτρο θα υπονόμευε την παλαιστινιακή υπόθεση και θα συνιστούσε σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Υπογραμμίζει επίσης τη συστηματική στόχευση των βασικών αγαθών της ζωής στη Γάζα από το Ισραήλ με σκοπό να τους θέσει σε αδύνατες συνθήκες και να αναγκάσει τους Παλαιστίνιους να εγκαταλείψουν τη γη τους.
9- Επιβεβαιώνουμε την υποστήριξή μας στο αραβο-ισλαμικό σχέδιο για την ταχεία ανάκαμψη και ανοικοδόμηση της Λωρίδας της Γάζας, το οποίο αποδεικνύει τη δυνατότητα ανοικοδόμησης της Λωρίδας χωρίς τον εκτοπισμό Παλαιστινίων. Επαινούμε τις αιγυπτιακές ανθρωπιστικές προσπάθειες για τη διασφάλιση της ροής ανθρωπιστικής και αρωγής βοήθειας προς τη Λωρίδα.
10- Εκφράζουμε τη βαθιά μας ανησυχία για τις προσπάθειες του Ισραήλ που αποσκοπούν στην αλλοίωση των πολιτιστικών χαρακτηριστικών της Ιερής Πόλης της Ιερουσαλήμ και του αραβικού και ισλαμικού χαρακτήρα της, και στην υπονόμευση του νομικού της καθεστώτος, ιδίως τις προσπάθειες για αλλαγή του status quo στο Τζαμί Αλ-Άκσα. Τονίζουμε την ανάγκη να διατηρηθεί η ταυτότητα της Ιερής Πόλης ως σύμβολο ανοχής και συνύπαρξης μεταξύ των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών, καθώς και να υποστηριχθεί η σταθερότητα των κατοίκων της, επαινώντας τις προσπάθειες της Επιτροπής Αλ-Κουντς και του εκτελεστικού της βραχίονα, του Οργανισμού Μπάιτ Μαλ Αλ-Κουντς, σε αυτό το πλαίσιο.
11- Καταδικάζουμε τις αποσταθεροποιητικές πολιτικές του Ισραήλ στην περιοχή και τις πρόσφατες επιθέσεις του στο Ιράν, τη Συρία και τον Λίβανο, οι οποίες αποτελούν κατάφωρη παραβίαση της κυριαρχίας και της ασφάλειας αυτών των χωρών και του διεθνούς δικαίου. Καλούμε τη διεθνή κοινότητα να λάβει αποτρεπτικά μέτρα για να τερματίσει αυτή την επιθετικότητα και να θεωρήσει το Ισραήλ υπεύθυνο για τα εγκλήματά του. Αποφασίζουμε να συγκροτήσουμε μια ανοιχτή επιτροπή υπουργικών επαφών, η οποία θα έχει ως αποστολή τη διεξαγωγή τακτικών επαφών με τα σχετικά περιφερειακά και διεθνή μέρη, με στόχο την υποστήριξη των προσπαθειών για την αποκλιμάκωση της κατάστασης, τον τερματισμό της επιθετικότητας κατά του Ιράν και την επίτευξη ειρηνικής διευθέτησης.
12. Καταδικάζουμε επίσης έντονα την επιθετικότητα του Ισραήλ κατά της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, τονίζουμε την επείγουσα ανάγκη να σταματήσουν οι ισραηλινές επιθέσεις και εκφράζουμε τη βαθιά ανησυχία μας για αυτήν την επικίνδυνη κλιμάκωση που απειλεί τις ανθρωπιστικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές συνθήκες στην περιοχή.
13. Επιβεβαιώνουμε την αλληλεγγύη μας με την κυβέρνηση και τον λαό του Πακιστάν και εκφράζουμε τη βαθιά μας ανησυχία για την πρόσφατη στρατιωτική κλιμάκωση στη Νότια Ασία, συμπεριλαμβανομένων των αδικαιολόγητων επιθέσεων που πραγματοποιήθηκαν σε πολλαπλές τοποθεσίες στο Πακιστάν και στο Αζάντ Τζαμού και Κασμίρ. Τονίζουμε την ανάγκη να επιδειχθεί η μέγιστη αυτοσυγκράτηση και να αποφευχθούν ενέργειες που θα αποσταθεροποιούσαν την περιοχή.
14. Επιβεβαιώνουμε ότι η εκεχειρία, που ανακοινώθηκε στις 10 Μαΐου 2025, πρέπει να τηρηθεί πλήρως προκειμένου να εδραιωθεί η ειρήνη και η σταθερότητα στην περιοχή και επαινούμε τις προσπάθειες που κατέβαλαν πολλά κράτη μέλη για την αποκλιμάκωση των εντάσεων.
15. Ζητούμε την αυστηρή τήρηση των διμερών συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένης της Συνθήκης για τα Ύδατα του Ινδού, και τονίζουμε τη σημασία της διεξαγωγής ενός ευρέος διαλόγου για την επίλυση όλων των εκκρεμών διαφορών μεταξύ Πακιστάν και Ινδίας με ειρηνικά μέσα.
16. Αναφερόμαστε στις εκθέσεις της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου Ασφαλείας για το Σουδάν, αριθ. S/2024/65, με ημερομηνία 15 Ιανουαρίου 2024, και αριθ. S/2025/239, με ημερομηνία 14 Ιανουαρίου 2025.
17. Εκφράζουμε τη βαθιά μας ανησυχία για το αυξανόμενο φαινόμενο της ισλαμοφοβίας, η οποία αποτελεί μορφή ρατσισμού και διακρίσεων. Καταδικάζουμε όλες τις πράξεις βίας που διαπράττονται με βάση τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις, καθώς και τον λόγο μίσους και τον εξτρεμισμό που υποκινούνται από θρησκευτικές διακρίσεις, καθώς και τις προσπάθειες τροφοδότησης εντάσεων και διχασμών μεταξύ πολιτισμών. Καλούμε τη διεθνή κοινότητα να λάβει αποτελεσματικά μέτρα για την καταπολέμηση του εξτρεμισμού, του λόγου μίσους, της θρησκευτικής δυσφήμισης, των αρνητικών στερεοτύπων και του στιγματισμού με βάση τη θρησκεία, τις πεποιθήσεις ή την εθνικότητα σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.
18. Επιβεβαιώνουμε ότι η τρομοκρατία και ο εξτρεμισμός δεν μπορούν να συνδεθούν με καμία θρησκεία, φυλή, εθνικότητα ή εθνικότητα και ότι πρέπει να καταδικαστούν απερίφραστα, ανεξάρτητα από τις μορφές ή τις εκφάνσεις τους, καθώς συνεχίζουν να αποτελούν απειλή για την ειρήνη και την ασφάλεια στον κόσμο.
19. Επιβεβαιώνουμε ότι η εμπειρία και η ικανότητα που απέκτησαν ορισμένα κράτη μέλη κατά την εποχή της αποαποικιοποίησης παρέχουν στο OIC σημαντική ικανότητα διαμεσολάβησης σε διαφορές μεταξύ των κρατών μελών του OIC και άλλων κρατών μελών του ΟΗΕ.
20. Χαιρετίζουμε την πρόοδο που έχει σημειωθεί στη διαδικασία ομαλοποίησης των σχέσεων μεταξύ της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν και της Δημοκρατίας της Αρμενίας, συμπεριλαμβανομένης της ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων για τη διμερή συμφωνία για την εδραίωση της ειρήνης και των σχέσεων μεταξύ των δύο κρατών, και παροτρύνουμε την Αρμενία να αντιμετωπίσει τα εναπομείναντα νομικά και πολιτικά εμπόδια στην υπογραφή της, σταματώντας και αποφεύγοντας έτσι την υπονόμευση της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας του Αζερμπαϊτζάν. Επιβεβαιώνουμε την πλήρη αλληλεγγύη μας με την κυβέρνηση και τον λαό του Αζερμπαϊτζάν, σταματώντας και αποφεύγοντας έτσι την υπονόμευση της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας του Αζερμπαϊτζάν. Επιβεβαιώνουμε την πλήρη αλληλεγγύη μας με την κυβέρνηση και τον λαό του Αζερμπαϊτζάν στις προσπάθειές τους να αποκαταστήσουν και να ανασυγκροτήσουν τα απελευθερωμένα εδάφη που έχουν πληγεί σοβαρά από την αρμενική επιθετικότητα. Καλούμε τα κράτη μέλη του OIC να παράσχουν αποτελεσματική υποστήριξη στις προσπάθειες αποναρκοθέτησης του Αζερμπαϊτζάν, οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της ασφάλειας, τη διευκόλυνση της ανοικοδόμησης και την αξιοπρεπή επιστροφή των εκτοπισμένων.
21. Υποστηρίζουμε τις συγκεκριμένες και αξιέπαινες προσπάθειες που έχουν αναλάβει τα κράτη μέλη του OIC, η Λαϊκή Δημοκρατία της Αλγερίας, η Ισλαμική Δημοκρατία του Πακιστάν και η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Σομαλίας, στο πλαίσιο της μη μόνιμης συμμετοχής τους στο Συμβούλιο Ασφαλείας, και να υποστηρίξουν τους ισλαμικούς σκοπούς.
22. Χαιρετίζουμε τις προσπάθειες της Συριακής Προσωρινής Κυβέρνησης για την επανένταξη της Συρίας στο περιφερειακό και διεθνές σύστημα και τονίζουμε την ανάγκη να διασφαλιστεί η διαρκής πολιτική και οικονομική υποστήριξη της Συρίας για τη διασφάλιση της σταθερότητας και της ασφάλειας. Εκφράζουμε την υποστήριξή μας στην πρωτοβουλία συνεργασίας μεταξύ της Δημοκρατίας της Τουρκίας και του Ομίλου Ισλαμικής Τράπεζας Ανάπτυξης για τη συμβολή στις προσπάθειες ταχείας ανάκαμψης και ανοικοδόμησης στη Συρία και παροτρύνουμε για την αξιοποίηση των κοινών προσπαθειών για την κάλυψη των αναγκών προτεραιότητας σε τομείς όπως η ενέργεια και οι υποδομές.
23. Επαναβεβαιώνουμε τη θεμελιώδη θέση μας, η οποία ζητά σεβασμό της κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας, της ενότητας και της εδαφικής ακεραιότητας όλων των κρατών μελών και μη παρέμβαση στις εσωτερικές τους υποθέσεις.
24. Υποστηρίζουμε τις προσδοκίες των Τουρκοκυπρίων Μουσουλμάνων να επιτύχουν τα αναφαίρετα δικαιώματά τους και τονίζουμε τη σημασία της επίτευξης μιας διαπραγματευμένης, αμοιβαία αποδεκτής, δίκαιης, διαρκούς και βιώσιμης διευθέτησης του κυπριακού ζητήματος. Τονίζουμε τη σημασία της ενίσχυσης της επικοινωνίας με τους Τουρκοκύπριους Μουσουλμάνους για τον τερματισμό της άδικης απομόνωσής τους.
25. Επαναλαμβάνουμε την υποστήριξή μας προς τη μουσουλμανική τουρκική μειονότητα στη Δυτική Θράκη και τη μουσουλμανική τουρκική κοινότητα στα Δωδεκάνησα, στην Ελλάδα, για να διασφαλιστεί η πλήρης απόλαυση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών τους, και επιβεβαιώνουμε τον πλήρη σεβασμό μας για τα θρησκευτικά και πολιτιστικά τους δικαιώματα.
26. Εκφράζουμε τη βαθιά μας ανησυχία για την τύχη εκατοντάδων χιλιάδων Αζερμπαϊτζάνων που έχουν εκδιωχθεί βίαια και συστηματικά από το έδαφος της σημερινής Αρμενίας, και καταδικάζουμε την καταστροφή και την κλοπή της ισλαμικής κληρονομιάς σε αυτά τα εδάφη ως σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Επαναβεβαιώνουμε το αναφαίρετο δικαίωμα των εκδιωχθέντων Αζερμπαϊτζάνων να επιστρέψουν με ειρήνη, ασφάλεια και αξιοπρέπεια στις αρχικές τους εστίες στο έδαφος της σημερινής Αρμενίας, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Λυπούμαστε για την άρνηση της Αρμενίας να συμμετάσχει σε διάλογο με την κοινότητα του Δυτικού Αζερμπαϊτζάν και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις που υποστηρίζουν την αποκατάσταση των παραβιασμένων ανθρωπίνων δικαιωμάτων των εκδιωχθέντων Αζερμπαϊτζάνων από το έδαφος της σημερινής Αρμενίας.
27. Επαναλαμβάνουμε την αλληλεγγύη μας προς τον λαό του Τζαμού και του Κασμίρ και την πλήρη υποστήριξή μας στο αναφαίρετο δικαίωμά του στην αυτοδιάθεση, σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και του OIC, καθώς και τις προσδοκίες και τις ελπίδες του. Καταδικάζουμε τις κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Τζαμού και Κασμίρ υπό την παράνομη ινδική κατοχή.
28. Εκφράζουμε την ανησυχία μας για τις σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κυρίως κατά της μουσουλμανικής κοινότητας των Ροχίνγκια και άλλων μουσουλμανικών κοινοτήτων στη Μιανμάρ, και ζητούμε επείγοντα μέτρα για την υπεράσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών αυτής της κοινότητας. Επιβεβαιώνουμε την ισχυρή μας δέσμευση να εργαστούμε για την εκδίκαση της υπόθεσης που κατέθεσε η Δημοκρατία της Γκάμπια κατά της Μιανμάρ ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου και για την επιτάχυνση της διαδικασίας επαναπατρισμού των βίαια εκτοπισμένων Ροχίνγκια στην πατρίδα τους, τη Μιανμάρ.
29. Εκφράζουμε την ανησυχία μας για τις καταστροφικές πολιτικές που ακολουθεί η ηγεσία της οντότητας της Δημοκρατίας Σέρπσκα, η οποία έχει ασκήσει αδικαιολόγητη πίεση στο δικαστικό σύστημα και τους θεσμούς, υπονομεύοντας την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και απειλώντας σοβαρά τα θεμέλια της Ειρηνευτικής Συμφωνίας του Ντέιτον και τη συνταγματική τάξη στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Οι Υπουργοί επιβεβαιώνουν την ακλόνητη υποστήριξή τους στη συνταγματική και θεσμική τάξη της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και καλούν όλους τους διεθνείς εταίρους να συνεργαστούν για να διασφαλίσουν τη συμμόρφωση με τη Ειρηνευτική Συμφωνία του Ντέιτον και το Σύνταγμα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.
30. Επαινούμε τον ζωτικό ρόλο που διαδραματίζει η Μόνιμη Επιτροπή Οικονομικής και Εμπορικής Συνεργασίας του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας (COMCEC) στην αντιμετώπιση των κοινών αναπτυξιακών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη μέσω των εμβληματικών προγραμμάτων και έργων της, των τομεακών ομάδων εργασίας και των προγραμμάτων υποστήριξης έργων.
31. Επαινούμε τις προσπάθειες του Χασεμιτικού Βασιλείου της Ιορδανίας για την προστασία και τη διαφύλαξη των ισλαμικών και χριστιανικών ιερών τόπων στην πόλη της Ιερουσαλήμ, τονίζοντας τον σημαντικό ρόλο της Χασεμιτικής Κηδεμονίας επί της αραβικής, ισλαμικής και χριστιανικής ταυτότητάς της και του ιστορικού και νομικού status quo σε αυτήν.
32. Επαινούμε επίσης τις αποφάσεις της UNESCO να καθιερώσει τα ονόματα Τζαμί Αλ-Άκσα/Αλ-Χαράμ Αλ-Σαρίφ ως συνώνυμα με μία έννοια και να επιβεβαιώσει ότι ο λόφος Μπαμπ Αλ-Μαγκαρίμπα αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του Τζαμιού Αλ-Άκσα/Αλ-Χαράμ Αλ-Σαρίφ. Αναγνωρίζουμε επίσης το δικαίωμα των Κληροδοτημάτων της Ιερουσαλήμ και του Τμήματος Υποθέσεων του Τζαμιού Αλ-Άκσα, που συνδέεται με το Υπουργείο Ακκάφ και Ισλαμικών Υποθέσεων της Ιορδανίας, να αποκαταστήσουν το Μπαμπ Αλ-Μαγκαρίμπα και να διατηρήσουν το Τζαμί Αλ-Άκσα/Αλ-Χαράμ Αλ-Σαρίφ, να το διαφυλάξουν και να ρυθμίσουν την είσοδο σε αυτό, ως την μοναδική και αποκλειστική νομική οντότητα που είναι υπεύθυνη για το συγκρότημα των 144 ντουνάμ και ως τόπο λατρείας αποκλειστικά για Μουσουλμάνους, προστατευόμενο από το διεθνές δίκαιο και το υπάρχον νομικό και ιστορικό του καθεστώς.
33. Χαιρετίζουμε την επερχόμενη Ισλαμική Διάσκεψη Κορυφής, που έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί στο Αζερμπαϊτζάν το 2026, και προσβλέπουμε σε αυτό το συνέδριο που θα συμβάλει στην ενίσχυση της ενότητας, της αλληλεγγύης και της συνεργασίας μεταξύ των χωρών του ισλαμικού κόσμου