Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης
Η κυβέρνηση πανηγυρίζει για την «ιστορική» αντιπυρική προετοιμασία: drones, Canadair, 18.000 πυροσβέστες, 10.500 εθελοντές. Στο χαρτί όλα δείχνουν ιδανικά. Στην πραγματικότητα, η Ελλάδα συνεχίζει να καίγεται με τον ίδιο παροιμιώδη τρόπο, επειδή το κράτος και η κοινωνία ζουν σε διαφορετικούς κόσμους.
Κυβέρνηση: Οι απαντήσεις στην αντιπολίτευση για τις πυρκαγιές
Η εντυπωσιακή αλήθεια των πραγματικών αριθμών
Ο στόλος επιτήρησης με drones αυξήθηκε από 45 σε 82 μονάδες, ενώ οι εναέριες δυνάμεις ενισχύθηκαν με μισθώσεις ελικοπτέρων και αεροσκαφών και προγραμματίζεται η παραλαβή επτά νέων Canadair. Ο αριθμός των μόνιμων πυροσβεστών έφτασε τους 18.000, μαζί με 10.500 εθελοντές, δημιουργώντας μια δύναμη σχεδόν 30.000 ατόμων.
Η πρόληψη υποστηρίχθηκε με 210 εκατ. ευρώ για καθαρισμούς, αντιπυρικές ζώνες και συντήρηση δασικών δρόμων, ενώ οι δήμοι ενισχύθηκαν με 40 εκατ. ευρώ για ελέγχους οικοπέδων και συνεργασίες με ΔΕΔΔΗΕ και ΑΔΜΗΕ κάλυψαν 200 χλμ. δικτύων. Η χρήση του 112 και του Ημερήσιου Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου βελτίωσε την άμεση ενημέρωση των πολιτών και τον χρόνο απόκρισης. Στους πρώτους μήνες αντιμετωπίστηκαν 600 εστίες στο αρχικό στάδιο.
Εντυπωσιακά νούμερα, μισή αλήθεια
Ο στόλος των drones αυξήθηκε, οι εναέριες δυνάμεις ενισχύθηκαν, τα οικόπεδα καθαρίστηκαν, οι δασικοί δρόμοι συντηρήθηκαν. Και όμως, κάθε χρόνο βλέπουμε τις ίδιες εικόνες: δάση καμένα, χωριά αποκλεισμένα, απελπισμένοι πολίτες να παρακολουθούν από μακριά. Τα χρήματα που ξοδεύονται, οι μισθώσεις ελικοπτέρων και οι επενδύσεις σε μέσα, μοιάζουν να είναι περισσότερο για τα δελτία τύπου παρά για την ουσιαστική πρόληψη.
Το κράτος τρέχει πίσω από τις φωτιές
Μπορεί ο χρόνος απόκρισης να έχει μειωθεί, αλλά πόσο θα αντέξει ένα σύστημα που εξακολουθεί να λειτουργεί γραφειοκρατικά; Οι πυροσβέστες και οι εθελοντές δίνουν μάχη καθημερινά, αλλά τα προβλήματα υποδομών, η έλλειψη συντονισμού και η απουσία μακροχρόνιας στρατηγικής κάνουν κάθε φωτιά να μοιάζει με «καμπανάκι» που θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί.
Η κοινωνία συνεχίζει να γυρνά την πλάτη στο δάσος
Καθαρισμένα οικόπεδα και αντιπυρικές ζώνες δεν αρκούν όταν η συνείδηση της πρόληψης λείπει. Οι πολίτες, οι δήμοι, ακόμη και επιχειρήσεις, συχνά αντιμετωπίζουν το δάσος σαν εχθρό ή σαν χώρο που «θα τακτοποιηθεί λίγο πριν καεί». Το κράτος μπορεί να δώσει μέσα, αλλά δεν μπορεί να επιβάλλει κουλτούρα πρόληψης – και αυτό είναι το μεγάλο του όπλο που χάνει κάθε χρόνο.
ΑΜΘ: Αντιπυρική προετοιμασία ή επικοινωνιακό θέατρο
Το Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας πανηγυρίζει για «τη μεγαλύτερη προετοιμασία στην ιστορία». Στην Ανατολική Μακεδονία – Θράκη, όμως, οι φωτιές δείχνουν την αλήθεια: η προετοιμασία συχνά καταρρέει μπροστά στις πρακτικές ανάγκες.
Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας υπενθύμιζε στους πολίτες να αποφεύγουν ενέργειες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν πυρκαγιά, όπως το κάψιμο ξερών χόρτων, η χρήση σπινθηρογόνων μηχανημάτων ή υπαίθριων ψησταριών. Ωστόσο, τα μέτρα αυτά δεν τηρήθηκαν κατά τις φιλοπροξενικές εκδηλώσεις στον Κέχρο, όπου πραγματοποιήθηκε και υπαίθρια συναυλία στις 2 Αυγούστου.
Το πρωί της Κυριακής 10 Αυγούστου, πυρκαγιά που ξέσπασε ανάμεσα στη Νέα Μοσυνούπολη και τον Ήφαιστο βρήκε άφθονο «καύσιμο» στην κοίτη του ποταμού Βοσβόζη: ξερά χόρτα και σωρούς απορριμμάτων που είχαν συσσωρευτεί για μήνες. Η χαρακτηριστική φωτογραφία από τη Νέα Μοσυνούπολη δείχνει πυροσβέστες και εθελοντές του Ερυθρού Σταυρού ανάμεσα σε σωρούς σκουπιδιών, σε ένα σκηνικό που περισσότερο θυμίζει εγκαταλελειμμένο οικόπεδο παρά χώρο προετοιμασμένο για την αντιπυρική περίοδο.
Υπό έλεγχο η μεγάλη πυρκαγιά στην Κομοτηνή – Απειλήθηκε ο οικισμός Ήφαιστος (διαρκής ενημέρωση)
Ταυτόχρονα, η συναυλία της Μαριάννας Παπαμακαρίου που ήταν προγραμματισμένη για την παραλία Ιμέρου την Κυριακή 17 Αυγούστου μεταφέρθηκε την τελευταία στιγμή στην Κεντρική Πλατεία Κομοτηνής, λόγω πολύ υψηλού κινδύνου πυρκαγιάς. Η εικόνα αυτή αποκαλύπτει τις πραγματικές προτεραιότητες: μέσα εντυπωσιακά, εκδηλώσεις ασφαλείς για το θέαμα – αλλά τα δάση και οι πολίτες παραμένουν εκτεθειμένοι, θυμίζοντας ότι η αντιπυρική προετοιμασία δεν μπορεί να περιορίζεται σε επικοινωνιακά πανηγύρια.
Το πιο ανησυχητικό; Μόλις στις 23 Ιουλίου ο Διοικητής Πυροσβεστικών Υπηρεσιών ΑΜΘ είχε δώσει σαφείς εντολές στους Δήμους για απομάκρυνση αυθαίρετων χωματερών, προειδοποιώντας ότι τέτοια σημεία είναι συχνές εστίες πυρκαγιάς. Παρά τις διαβεβαιώσεις Δήμων, οι φωτιές που ξέσπασαν σε αυτοσχέδιους σκουπιδότοπους αναδεικνύει το γεγονός που μετατρέπει την παράλειψη σε προειδοποιημένη αμέλεια και όχι σε τυχαίο λάθος.
Στη Ροδόπη, οι φωτιές στη Χλόη έδειξαν καθυστερήσεις σε οχήματα, αποσπασματική επικοινωνία και εθελοντές που καλύπτουν κενά που δεν θα έπρεπε.
Η φετινή αντιπυρική προετοιμασία δεν πρέπει να μένει επικοινωνιακό θέατρο. Τα δάση της ΑΜΘ και η ασφάλεια των πολιτών χρειάζονται πραγματικό συντονισμό, γρήγορες αποφάσεις και συλλογική συνείδηση πρόληψης. Μέχρι τότε, οι φωτιές θα συνεχίζουν να δείχνουν ποιοι πληρώνουν το τίμημα.
Πυρκαγιά στη Χλόη, ο Δήμαρχος στην Τουρκία: Ερωτήματα για τη θεσμική απουσία σε ώρα κρίσης
Μην ξεγελιόμαστε από στατιστικά
Οι 600 εστίες που αντιμετωπίστηκαν έγκαιρα δείχνουν κάποια πρόοδο, αλλά δεν είναι λόγος εφησυχασμού. Η πραγματικότητα είναι ότι η χώρα εξακολουθεί να καίγεται, οι πολίτες κινδυνεύουν και τα δάση υποφέρουν. Η πρόληψη δεν είναι μόνο χρήματα και μέσα – είναι καθημερινή ευθύνη, προσωπική και συλλογική.
Η Ελλάδα δεν θα γλιτώσει τις καταστροφές αν συνεχίσουμε να επενδύουμε σε εντυπωσιακά νούμερα και τεχνολογία, ενώ αγνοούμε την ουσία: η πρόληψη ξεκινά από την ίδια μας τη συνείδηση.
Μέχρι τότε, οι φωτιές θα συνεχίζουν να μας υπενθυμίζουν ποιοι πραγματικά πληρώνουν το τίμημα: τα δάση και η ίδια μας η ασφάλεια.
