Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αυξανόμενη παρουσία του ισλαμιστικού θρησκευτικού τάγματος İsmailağa στα Πομακοχώρια της Θράκης, γεγονός που εγείρει ερωτήματα σχετικά με τον ρόλο και την έκταση της επιρροής του στην τοπική μουσουλμανική κοινότητα και τη θρησκευτική ζωή της περιοχής.
Μέσω της στενής σύνδεσης με τον πολιτικό ισλαμισμό στην Τουρκία και τη διάχυση των πνευματικών πρακτικών και τελετών του, το τάγμα προσπαθεί να εδραιώσει μια θρησκευτική παρουσία που συνδέεται άμεσα με τη σουνιτική σούφι παράδοση Naqshbandi-Khalidi.
Το θρησκευτικό τάγμα İsmailağa και η σύνδεσή του με την Τουρκία
Η κοινότητα İsmailağa ανήκει στον ευρύτερο χώρο των σούφι τάγματων Naqshbandi-Khalidi, τα οποία περιλαμβάνουν και άλλες γνωστές ομάδες όπως οι Menzil, Suleymancilar και Iskenderpasa. Οι σχέσεις τους με τον πολιτικό ισλαμισμό της Τουρκίας είναι σαφείς, με τον ίδιο τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να εμφανίζεται ως οπαδός και φίλα προσκείμενος στις συγκεκριμένες παραδόσεις. Σημαντική είναι η επιβεβαίωση αυτής της σχέσης μέσω επίσημων επισκέψεων και συναντήσεων, όπως η πρόσφατη συνάντηση του νέου πνευματικού ηγέτη του τάγματος, Φικρί Εφέντη, με τον Πρόεδρο Ερντογάν.
Η παρουσία του İsmailağa στη Θράκη: Επισκέψεις, τελετές και προσωπικότητες
Επίσημες επισκέψεις και θεσμικές επαφές
Στις 23 Σεπτεμβρίου 2022, ο Δρ. Muhammed Masum Vanlıoğlu, ιεροκήρυκας της Çatalca στην Κωνσταντινούπολη και γενικός διευθυντής του μαθήματος İsmailağa Κορανίου, επισκέφθηκε τον ΨευτοΜουφτή Ξάνθης, Mustafa Trampa. Η επίσκεψη αυτή είχε χαρακτήρα επισημοποίησης των σχέσεων μεταξύ του τουρκικού θρησκευτικού ιερατείου και των μουσουλμανικών θρησκευτικών αρχών της ελληνικής Θράκης.
Ιφτάρ στα Πομακοχώρια με παρουσία İsmailağa
Στις 22 Μαρτίου 2025, ο Σύλλογος Νεολαίας, Παιδείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού Δημαρίου στον Δήμο Μύκης διοργάνωσε ομαδικό ιφτάρ, όπου παρόντες ήταν και εκπρόσωποι του İsmailağa, μεταξύ των οποίων ο ιεροκήρυκας Muhammed Masum Vanlıoğlu. Η τελετή περιλάμβανε την απαγγελία Κορανίου και την τέλεση της προσευχής tarawih τύπου Enderun, μια τελετή που έχει τις ρίζες της στο Οθωμανικό Χαλιφάτο και συνδέεται με μια αριστοκρατική μορφή λατρείας, γεγονός που αποδεικνύει την προσπάθεια μεταφοράς πολιτισμικών και θρησκευτικών παραδόσεων από την Τουρκία στην ελληνική Θράκη.
İsmailağa και η γεωπολιτική διάσταση στη Θράκη
Η επιρροή του τάγματος İsmailağa στη Θράκη δεν μπορεί να εκληφθεί αποκομμένη από τις ευρύτερες γεωπολιτικές και κοινωνικές διεργασίες. Η παρουσία και δραστηριότητα ισλαμιστικών θρησκευτικών τάξεων όπως το İsmailağa συνδέεται με μια στρατηγική πολιτισμικής και θρησκευτικής διείσδυσης της Τουρκίας στη μειονότητα της Θράκης, με στόχο την ενίσχυση της τουρκικής επιρροής και την προώθηση μιας πιο σκληρής εκδοχής του σουνιτικού Ισλάμ.
Αυτές οι κινήσεις έχουν παράλληλα πολιτική διάσταση, καθώς συνοδεύονται από επισκέψεις υψηλόβαθμων στελεχών του τουρκικού κράτους σε θρησκευτικές κοινότητες της περιοχής, όπως συνέβη με τον Πρόεδρο Ερντογάν και τις επισκέψεις του στα τάγματα İsmailağa και Menzil στην Τουρκία πριν τις εκλογές. Η απόπειρα αυτή στοχεύει στη συσπείρωση του εκλογικού σώματος και την αναβάθμιση της επιρροής των ισλαμιστικών παρατάξεων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δραστηριοποιούνται στη Θράκη.
Ο Δρ. Muhammed Masum Vanlıoğlu: Εμβληματική μορφή της İsmailağa
Ο Δρ. Muhammed Masum Vanlıoğlu αποτελεί μια από τις κεντρικές φυσιογνωμίες του τάγματος İsmailağa, έχοντας εκτενή ακαδημαϊκή και θρησκευτική κατάρτιση στην Κωνσταντινούπολη. Μεγαλωμένος σε περιβάλλον ισλαμικής παράδοσης, ολοκλήρωσε σπουδές στις ισλαμικές επιστήμες και το ισλαμικό δίκαιο, ενώ παράλληλα υπηρέτησε ως ιεροκήρυκας και δάσκαλος Κορανίου.
Η παρουσία του στη Θράκη και η ενεργός συμμετοχή του σε θρησκευτικές τελετές και συναντήσεις με τοπικές θρησκευτικές αρχές αναδεικνύουν τον ρόλο του ως διαμεσολαβητή και σύνδεσμου μεταξύ της τουρκικής ισλαμικής παράδοσης και της μουσουλμανικής κοινότητας της Θράκης.
Συμπέρασμα
Η επιρροή του θρησκευτικού τάγματος İsmailağa στη Θράκη αποτελεί μια σημαντική παράμετρο στο πεδίο των θρησκευτικών και πολιτισμικών διεργασιών της περιοχής. Μέσα από επίσημες επισκέψεις, τελετές με βαθύ συμβολισμό και τη δραστηριοποίηση εξέχοντων προσωπικοτήτων, το τάγμα επιδιώκει να εδραιώσει την παρουσία του και να επηρεάσει το θρησκευτικό προφίλ της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης.
Η σύνδεση με τον τουρκικό πολιτικό ισλαμισμό και η γεωπολιτική διάσταση της παρουσίας αυτής αναδεικνύουν το Ισμαϊλάγκα όχι μόνο ως θρησκευτική κοινότητα αλλά και ως παράγοντα επιρροής σε ένα ευρύτερο πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο, γεγονός που αξίζει την προσοχή της δημοσιογραφικής και ερευνητικής κοινότητας.
Ιφτάρ στα Πομακοχώρια με παρουσία ισλαμιστικού θρησκευτικού τάγματος
