Σε μία προκλητική ανακοίνωση με αφορμή την 19η Μαΐου, ημέρα μνήμης για την Γενοκτονία των Ποντίων προχώρησε το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών.
Πιο συγκεκριμένα στην ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ αναφέρεται χαρακτηριστικά:
«Καταδικάζουμε τις παραληρηματικές δηλώσεις, οι οποίες είναι εντελώς ανακόλουθες με τα ιστορικά γεγονότα, που έγιναν από τις ελληνικές αρχές με αφορμή την επέτειο των αβάσιμων «ποντιακών» ισχυρισμών. Απορρίπτουμε πλήρως τέτοιους φανταστικούς ισχυρισμούς που αποσκοπούν στη δυσφήμιση του Πολέμου της Ανεξαρτησίας μας που ξεκίνησε υπό την ηγεσία του Μεγάλου Ηγέτη Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ στις 19 Μαΐου 1919.
»Ενώ αποτελεί ιστορική πραγματικότητα ότι ο ελληνικός στρατός διέπραξε αμέτρητες θηριωδίες στην Ανατολία, την οποία κατέλαβε με την υποστήριξη των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων της εποχής, οι σημερινές αβάσιμες προσπάθειες της ελληνικής πολιτικής να διαβαστεί η ιστορία αντίστροφα είναι άκυρες.
»Οι ελληνικές θηριωδίες στην Ανατολία, οι οποίες αναφέρονται στις εκθέσεις της Συμμαχικής Εξεταστικής Επιτροπής, καταγράφηκαν και στο άρθρο 59 της Συνθήκης Ειρήνης της Λωζάνης, με την υποχρέωση της Ελλάδας να καταβάλει αποζημίωση για τις πράξεις της που παραβίαζαν το Δίκαιο του Πολέμου.
»Οι πράξεις των Ποντίων, που έλαβαν χώρα στα τέλη του 19ου αιώνα ως προέκταση των φιλοδοξιών της Ελλάδας της «Μεγάλης Ιδέας» στα εδάφη μας, καταδικάστηκαν σε αιώνια αποτυχία με τον αποφασιστικό αγώνα του Έθνους μας. Καλούμε τις ελληνικές αρχές να εγκαταλείψουν την πολιτική της εκμετάλλευσης με στόχο τον λαϊκισμό των ιστορικών γεγονότων που οδήγησαν στην ανταλλαγή των πληθυσμών Ελλάδας – Τουρκίας και να τιμήσουν τη μνήμη των βάναυσων εγκλημάτων που διαπράχθηκαν κατά των Τούρκων και άλλων εθνοτικών ομάδων, αρχής γενομένης από τη σφαγή της Τριπολιτσάς το 1821.
»Τέτοιες πρωτοβουλίες που αντλούν εχθρότητα από την ιστορία και στοχεύουν να βλάψουν τις σχέσεις μεταξύ των χωρών μας, οι οποίες εξελίσσονται με θετική δυναμική τα τελευταία χρόνια, θα πρέπει τώρα να τερματιστούν».
Τί επιδιώκει η Τουρκία;
Σύμφωνα με την διπλωματική ιστορία, πριν από τη Συνδιάσκεψη της Λωζάννης, η Τουρκία (νικήτρια του ελληνοτουρκικού πολέμου 1919-1922) διεκδικούσε από την Ελλάδα το ποσόν των 4 δισεκατομμυρίων χρυσών φράγκων και τον μισό ελληνικό στόλο, κάτι που αποτελούσε συνήθη πρακτική της εποχής.
Το πλήρες κείμενο του άρθρου 59 της ΣτΛ αναφέρει: Το πλήρες κείμενό του έχει ως εξής:
«Η Ελλάς αναγνωρίζει την υποχρέωσιν αυτής όπως επανορθώση τας προξενηθείσας εν Ανατολία ζημίας εκ πράξεων του ελληνικού στρατού ή της ελληνικής διοικήσεως αντιθέτων προς τους νόμους του πολέμου. Εξ άλλου η Τουρκία, λαμβάνουσα υπʹ όψιν την οικονομικήν κατάστασιν της Ελλάδος, ως αύτη προκύπτει εκ της παρατάσεως του πολέμου και των συνεπειών αυτού, παραιτείται οριστικώς πάσης απαιτήσεως κατά της Ελληνικής Κυβερνήσεως περί επανορθώσεων».
Στο κείμενο δεν αναφέρεται ρητώς καμία συγκεκριμένη παραβίαση των «νόμων του πολέμου».
Ερμηνεύοντας τα γεγονότα της εποχής η Τουρκία δημιούργησε συγκεκριμένες προϋποθέσεις για να εξαναγκάσει τον Ελ. Βενιζέλο να παραχωρήσει το Τρίγωνο του Κάραγατς, το οποίο πέρασε στην τουρκική κυριαρχία την 31 Μαΐου 1923, όταν μονογραφήθηκε η σχετική συμφωνία για την παραχώρηση του Κάραγατς καθώς και δύο άλλων γειτονικών χωριών, της Μπόσνας και του Ντερμεντές. Οι κάτοικοι του Κάραγατς έφτιαξαν τη (Νέα) Ορεστιάδα.
Η Τουρκία ερμηνεύει αυθαίρετα το Διεθνές Δίκαιο κι επιχειρεί με ψεύδη, παραποίηση των ιστορικών γεγονότων και την χρήση εμπρηστικής ρητορικής αναμεμειγμένης με προπαγάνδα ν’αποποιηθεί των δικών της ευθυνών!
Η νηφάλια αναγνώριση των γεγονότων, από κάθε χώρα, στην προκειμένη περίπτωση από την Τουρκία, συνιστά αναγκαίο βήμα και εχέγγυο της δέσμευσης ότι ζοφερές στιγμές όπως η γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού δεν θα επαναληφθούν.
Η αυτοκριτική, η συγγνώμη στους συγγενείς των θυμάτων και η εγκατάλειψη του αναθεωρητισμού αποτελούν ένδειξη δύναμης και όχι αδυναμίας.
Αποτελούν προϋπόθεση για τον καλόπιστο διάλογο στην βάση του Διεθνούς Δικαίου και την καταπολέμηση των ακροτήτων του εθνικισμού. Για την επούλωση των πληγών του παρελθόντος και τη συμφιλίωση των λαών και των κρατών. Για την εμπέδωση της ειρηνικής συμπόρευσής τους.
