Σήμερα Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού ας θυμηθούμε τον κυριότερο σφαγέα Feridûnzâde Topal Osman.
Ο Τοπάλ Οσμάν, ο άσημος βαρκάρης της Κερασούντος, πρωταγωνίστησε για μια δεκαετία στον αφανισμό των Ελλήνων του Πόντου. Εκτελεστικό όργανο ενός ευρύτερου σχεδίου εθνοκάθαρσης, έγινε πρόξενος ανείπωτων δεινών και θανάτου. Εξοπλισμένος με θυμό και μίσος, γρανάζι ενός κινήματος που στηρίχθηκε σε αποκλεισμούς, επιδόθηκε σε ωμότητες και ακραία βία με την κάλυψη μιας εθνικιστικής προπαγάνδας.
Γεννήθηκε το 1884 στην Κερασούντα και το πραγματικό του όνομα ήταν Οσμάν Φερουντούν Ζαντελέρ. Γίνεται γνωστός ως «Τοπάλ Οσμάν» (Τοπάλ : χωλός/κουτσός) μετά τον τραυματισμό στο δεξί του γόνατο, κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912 – 1913 που συμμετείχε ως εθελοντής.
Σε νεαρή ηλικία γίνεται μέλος της μυστικής παραστρατιωτικής οργάνωσης των Νεότουρκων Τεσκιλάτ-ι-Μαχσούσα, αναλαμβάνοντας ηγετικό ρόλο με «επιστράτευση» νέων μελών αλλά και εύρεση οπλισμού που χρησιμοποιήθηκε στη συνέχεια κατά Αρμενίων και Ελλήνων.
Ξεκίνησε νωρίς τα φρικτά εγκλήματα κατά των Χριστιανών του Πόντου, με αποτέλεσμα να επικηρυχθεί από τις οθωμανικές Αρχές. Ωστόσο αυτό δεν τον πτόησε, που συνέχισε ακάθεκτος το έργο του.
Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές ο Τοπάλ Οσμάν “…καθάρισε τελείως την περιοχή του Πόντου από τους Ρωμιούς ….καίγοντας τρία σπίτια για κάθε καμμένο τουρκικό σπίτι…τους έθαβε ζωντανούς αφού μόνοι τους είχαν σκάψει το λάκκο τους; ..τους έριχνε στα καζάνια των πλοίων αντί για κάρβουνο..”
Ήταν τόσο κυνικός ο Τοπάλ Οσμάν, που είχε διατάξει την Φιλαρμονική Ορχήστρα της Κερασούντας, που αποτελούνταν από 13 Έλληνες και τρεις Τούρκους, να παίζουν παίζουν τουρκικά εμβατήρια την ώρα που οι τσέτες του έσφαζαν, βίαζαν και λήστευαν τους άτυχους Έλληνες. Ακόμη και τα μέλη της ορχήστρας δεν γλίτωσαν της μανίας του. Μόνο ένας επέζησε της σφαγής που ο αιμοσταγής Τοπάλ Οσμάν είχε διατάξει.
Η τραγική αυτή ιστορία έγινε πρόσφατα ντοκιμαντέρ από τον δημοσιογράφο Νίκο Ασλανίδη, που βασίστηκε το βιβλίο «Η Μπάντα» που είχε γράψει ο μοναδικός επιζών της τραγωδίας Γιάννης Παπαδόπουλος.
Η τύχη του γνωστή εκτελέστηκε στις 1 Απριλίου 1923 στο σπίτι του στη συνοικία “Το αμπέλι του Παπά-Papaz bağı”στην Άγκυρα από την μονάδα ασφαλείας της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης διότι θεωρήθηκε υπεύθυνος για την εκτέλεση του βουλευτή Ali Şükrü bey αντιπάλου του Κεμάλ.
Την επομένη η Βουλή με την 370η απόφαση της αποφάσισε να ξαθαφτεί το πτώμα και να κρεμαστεί στην πύλη της Εθνοσυνέλευσης .
Στις 8 Ιουνίου 2022 ο αρχηγός του ακροδεξιού κόμματος των ‘Γκρίζων Λύκων” κατέθεσε πρόταση για κατάργηση της απόφασης 370 του 1923 και την απαλλαγή του σφαγέα από την κατηγορία της δολοφονίας απαιτώντας να αναγνωριστεί σαν ήρωας (Gazi).
Τα εγκλήματα του Τοπάλ Οσμάν και των ανδρών του, έγιναν τραγούδι και από τους Γρηγόρη Σουρμαΐδη και Γιώργο Καλαμαριώτη το 1976, με την κυκλοφορία του LP «Στο δρόμο για το Τσιμενλί» (Polygram). Η ερμηνεία της Ρένας Κουμιώτη, συγκλονιστική.
«Σφάζει κλέβει κι ατιμάζει ωχ αμάν αμάν αμάν
την κατάρα δώσε μάναμ στον Τοπάλ Οσμάν
σφάζει κλέβει κι ατιμάζει ωχ αμάν αμάν αμάν
την κατάρα δώσε μάναμ στον Τοπάλ Οσμάνη φρίκη».
Τέλος, εµπνευσµένος από τη δράση του Τοπάλ Οσµάν είναι ο ρόλος του «Οσµάν», τον οποίο υποδύθηκε ο νεαρός ηθοποιός Λάµπρος Κτεναβός, στην σειρά του Μανούσου Μανουσάκη, “Το Κόκκινο Ποτάμι”.
ΠΗΓΕΣ
- “Στρατής Χαραλάμπους, “Μικρασιατική εκστρατεία: Τα βήματα προς την καταστροφή”, 10/2023, σελ. 23, 114, 170, 174, 199, 302-304
- Feridunoğlu Osman Ağa (1883-1923),GREEK-GENOCIDE,
- Topal Osman Kimdir? Meclis Zabıtlarından Ali Şükrü Bey Cinayeti ve 370 Sayılı Meclis Kararı , mecliste.org,
- «Στο δρόμο για το Τσιμενλί» Οι δυο εκτελέσεις ενός δίσκου για την Ποντιακή Γενοκτονία, ogdoo.gr
- Η μπάντα , Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκυμαντέρ Θεσσαλονίκης,
- Η αληθινή, αιματοβαμμένη ιστορία της «Μπάντας» από την Κερασούντα του Πόντου, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ,
- Κόκκινο Ποτάμι: Ο σφαγέας του Πόντου – Το ιστορικό πρόσωπο πίσω από τον Οσμάν, ΕΘΝΟΣ,
Η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου παραμένει για 106 χρόνια μια ανοιχτή πληγή
