Την ώρα που η Άγκυρα εξαπολύει σφοδρές λεκτικές επιθέσεις κατά του Ισραήλ για τις στρατιωτικές του επιχειρήσεις στη Γάζα, οι εμπορικές σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες όχι μόνο διατηρούνται — αλλά παρουσιάζουν και ανοδική πορεία. Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν πως η Τουρκία συνεχίζει να αποτελεί έναν από τους βασικούς εξαγωγικούς εταίρους του Ισραήλ στη Μεσόγειο, ακόμη και μετά την έναρξη της πολιορκίας της Γάζας τον Οκτώβριο του 2023.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία από την Τουρκική Στατιστική Υπηρεσία (TÜİK) και διεθνείς εμπορικές βάσεις δεδομένων (TradeMap, IMF), ο διμερής όγκος εμπορίου αυξήθηκε το 2024 και ενδέχεται να ξεπεράσει τα 9 δισ. δολάρια έως τα τέλη του 2025, εφόσον συνεχιστεί η ίδια τάση.
| Έτος | Εξαγωγές Τουρκίας προς Ισραήλ | Εισαγωγές Τουρκίας από Ισραήλ | Σύνολο Όγκου Εμπορίου |
|---|---|---|---|
| 2023 | ≈ 5,4 δισ. $ | ≈ 2,2 δισ. $ | ≈ 7,6 δισ. $ |
| 2024 | ≈ 5,9 δισ. $ | ≈ 2,4 δισ. $ | ≈ 8,3 δισ. $ |
| 2025* | ≈ 3,2 δισ. $ (1ο εξάμηνο) | ≈ 1,4 δισ. $ (1ο εξάμηνο) | ≈ 4,6 δισ. $ (εκτίμηση για ≈ 9 δισ. $ ετησίως) |
🔍 Ποια προϊόντα κυριαρχούν;
🇹🇷 Τουρκικές εξαγωγές προς Ισραήλ:
-
Μηχανολογικός εξοπλισμός
-
Χημικά και πλαστικά προϊόντα
-
Κατασκευαστικά υλικά (σίδηρος, αλουμίνιο, τσιμέντο)
-
Έτοιμα ενδύματα και υφάσματα
-
Επιβατικά οχήματα και ανταλλακτικά
🇮🇱 Ισραηλινές εξαγωγές προς Τουρκία:
-
Χημικά λιπάσματα & φαρμακευτικά
-
Ημιαγωγοί και εξαρτήματα υψηλής τεχνολογίας
-
Αγροτικά προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας
-
Στρατιωτικός εξοπλισμός (παλαιότερα – έχει περιοριστεί επίσημα)
🔎 Κατάρριψη μύθων περί «εμπάργκο»
Παρά τις δηλώσεις περί «κυρώσεων», καμία επίσημη απόφαση για εμπορική αποκοπή ή περιορισμό των σχέσεων με το Ισραήλ δεν έχει εκδοθεί σε επίπεδο ΦΕΚ ή υπουργικής εγκυκλίου. Οι μεταφορές αγαθών συνεχίζονται απρόσκοπτα, μέσω των λιμανιών της Μερσίνης και του Αλσάντσακ, με τη συμμετοχή δεκάδων τουρκικών εταιρειών.
Εξαγωγές όπως μηχανήματα, χημικά προϊόντα, σίδηρος και κατασκευαστικά υλικά παραμένουν σταθερά πρώτες στη λίστα των τουρκικών αποστολών προς το Ισραήλ. Αντίστοιχα, το Τελ Αβίβ εξάγει προς την Τουρκία λιπάσματα, εξαρτήματα τεχνολογίας και αγροτικά προϊόντα υψηλής αξίας.
📉 Ρητορική σύγκρουση – Οικονομική συνέχεια
Η ένταση στην πολιτική ρητορική, ειδικά από τον ίδιο τον Ταγίπ Ερντογάν, συνοδεύεται από μια πολιτική “διπλής γλώσσας”:
-
Από τη μία, καταγγέλλονται δημόσια οι πράξεις του Ισραήλ ως “γενοκτονικές”.
-
Από την άλλη, η εμπορική πραγματικότητα ακολουθεί το δόγμα «business as usual».
Σύμφωνα με πολιτικούς της αντιπολίτευσης, όπως ο πρόεδρος του CHP, Özgür Özel, αυτή η αντίφαση καθιστά την τουρκική στάση «υποκριτική» και εξηγεί γιατί η Άγκυρα αρνήθηκε αρχικά να συνυπογράψει το κοινό ανακοινωθέν της ομάδας της Χάγης στη Μπογκοτά, που ζητούσε κυρώσεις κατά του Ισραήλ.
🏗️ Ποιος ωφελείται πραγματικά;
Περισσότερες από 450 τουρκικές εταιρείες φέρονται να έχουν ενεργή συνεργασία με το Ισραήλ. Μεταξύ αυτών και κατασκευαστικοί όμιλοι που συμμετέχουν σε έργα υποδομής ή παρέχουν υλικά σε στρατηγικούς τομείς.
Αν και δεν υπάρχουν αποδείξεις για άμεσες στρατιωτικές πωλήσεις, παρατηρείται σταθερή ροή προϊόντων διττής χρήσης — εξαρτήματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για στρατιωτικούς σκοπούς.
🎯 Συμπέρασμα
Η στάση της Τουρκίας αποκαλύπτει μια βαθιά στρατηγική ασυνέπεια. Ενώ προβάλλεται διεθνώς ως υπερασπιστής των Παλαιστινίων, στην πράξη αποφεύγει να θέσει σε κίνδυνο την οικονομική της σχέση με το Ισραήλ — ακόμη και σε στιγμές αιματηρής έντασης. Η εμπορική συνεργασία όχι μόνο συνεχίζεται, αλλά λειτουργεί ως υπόγειος σταθεροποιητής σε ένα περιβάλλον φαινομενικής πολιτικής σύγκρουσης.
Για άλλη μια φορά, αποδεικνύεται πως στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής, τα οικονομικά συμφέροντα υπερισχύουν της ρητορικής αντίστασης.
