Η νέα τουρκική πρόκληση με περιβαλλοντικό μανδύα
Η Τουρκία επανέρχεται με νέα, διπλωματικά και γεωπολιτικά φορτισμένη πρόκληση στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, επιχειρώντας αυτή τη φορά να καλύψει τις αναθεωρητικές της βλέψεις υπό την κάλυψη μιας «οικολογικής» ατζέντας. Μετά την ανακοίνωση από την Ελλάδα της δημιουργίας Εθνικών Θαλάσσιων Πάρκων εντός των κυριαρχικών της υδάτων στο Ιόνιο και το Αιγαίο, η Άγκυρα αντέδρασε μονομερώς, ανακηρύσσοντας δύο «θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές» σε διεθνή ύδατα, πλησίον ελληνικών νησιών, σε περιοχές αμφισβητούμενες γεωπολιτικά.
Οι δύο «προστατευόμενες» περιοχές της Άγκυρας
Οι δύο περιοχές που ανακηρύχθηκαν από την Τουρκία είναι:
-
Στο Βόρειο Αιγαίο, στη ζώνη δυτικά της Ίμβρου και της Τενέδου, μεταξύ Λήμνου και Σαμοθράκης.
-
Στην Ανατολική Μεσόγειο, από τα βορειοανατολικά της Ρόδου μέχρι τον Κόλπο της Αττάλειας, παρακάμπτοντας προκλητικά το Καστελόριζο.
Η συγκεκριμένη κίνηση εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της τουρκικής πολιτικής που αρνείται την ύπαρξη υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ για τα ελληνικά νησιά, αναγνωρίζοντας μόνο τα χωρικά ύδατα τους. Με την «οικολογική» αυτή πρωτοβουλία, η Άγκυρα επιδιώκει να εδραιώσει τις αμφισβητήσεις της, μεταμφιεσμένες σε περιβαλλοντική πολιτική.
Η ελληνική απάντηση: Ψυχραιμία και διεθνές δίκαιο
Η Ελλάδα, αντιθέτως, ακολουθεί σταθερή και διαφανή πολιτική, οριοθετώντας τα δικά της θαλάσσια πάρκα εντός του διεθνούς δικαίου, προστατεύοντας νησιά και νησίδες που αμφισβητούνται από την Τουρκία. Παράλληλα, ενισχύει τις διπλωματικές της συμμαχίες, όπως με την Αίγυπτο, κρίσιμης σημασίας για τη σταθερότητα στη Λιβύη και την ευρύτερη περιοχή. Αντιμετωπίζει την πρόσφατη τριμερή συνεργασία Άγκυρας-Ιταλίας-Λιβύης με ψυχραιμία και στρατηγική, αποφεύγοντας την κλιμάκωση, ενώ οικοδομεί σταθερότητα μέσω θεσμικών και διπλωματικών εργαλείων.
Επίδραση στη Θράκη
Ιδιαίτερη σημασία έχει η κίνηση της Τουρκίας να ανακηρύξει προστατευόμενη ζώνη σε θαλάσσια περιοχή που περιλαμβάνει το χώρο δυτικά της Σαμοθράκης. Η περιοχή αυτή βρίσκεται πολύ κοντά στα ελληνικά χωρικά ύδατα της Θράκης, γεγονός που δημιουργεί έντονη ανησυχία για την ασφάλεια και τα κυριαρχικά δικαιώματα της περιοχής. Η τοπική κοινωνία της Θράκης, και ειδικότερα της Σαμοθράκης, επηρεάζεται άμεσα, με πιθανά αρνητικά αποτελέσματα στον τουρισμό, την αλιεία και την ευρύτερη οικονομική δραστηριότητα. Η Ελλάδα από την πλευρά της, με την ψύχραιμη και μελετημένη προσέγγιση, ενισχύει τα μέτρα προστασίας και την παρουσία της για να θωρακίσει τη Θράκη έναντι τέτοιων μονομερών ενεργειών.
Τοπική ανησυχία και ανάγκη προστασίας
Οι κάτοικοι της Θράκης παρακολουθούν με ανησυχία τις εξελίξεις, καθώς η τουρκική πρωτοβουλία εγείρει ερωτήματα για την ασφάλεια των θαλάσσιων διαδρόμων, αλλά και για τις ευρύτερες γεωπολιτικές προεκτάσεις. Η Ελλάδα καλείται να προστατεύσει τόσο το φυσικό περιβάλλον όσο και τα συμφέροντα των κατοίκων με θεσμικά και διπλωματικά μέσα.
Πολιτικές τοποθετήσεις και διεθνής διάσταση
Το υπουργείο Εξωτερικών καταγγέλλει ως «απαράδεκτη, μονομερή και παράνομη» την τουρκική ενέργεια, τονίζοντας ότι δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα και θέτει σε κίνδυνο τις σχέσεις καλής γειτονίας.
Ο βουλευτής της ΝΔ, Άγγελος Συρίγος, υπογράμμισε ότι τα τουρκικά θαλάσσια πάρκα περιορίζονται σε διεθνή ύδατα και η ανακοίνωση έγινε για λόγους επικοινωνίας, χωρίς ουσιαστική νομική ισχύ.
Από την πλευρά του, ο Γ. Λοβέρδος από το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ χαρακτήρισε την τουρκική κίνηση σαφή παραβίαση του διεθνούς δικαίου.
Η αντιπολίτευση, τόσο από το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ όσο και από τον ΣΥΡΙΖΑ, καταδίκασε τις ενέργειες της Τουρκίας ως επικίνδυνη κλιμάκωση και παράνομη παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων, καλώντας την κυβέρνηση να αναλάβει πιο ενεργές διπλωματικές πρωτοβουλίες.
Μακροπρόθεσμη στρατηγική της Τουρκίας και η ελληνική αντίσταση
Η Άγκυρα φαίνεται να εφαρμόζει μια μακροπρόθεσμη αναθεωρητική στρατηγική, με στόχο τη δημιουργία τετελεσμένων που παρακάμπτουν το διεθνές δίκαιο, ενώ η Αθήνα απαντά με σοβαρότητα και υπομονή, επιδιώκοντας διαχρονικά αποτελέσματα μέσω ισχυρής διπλωματίας.
Ιδιαίτερα προκλητική είναι η απόπειρα της Τουρκίας να αποκλείσει το Καστελόριζο εντός της ζώνης των 6 ναυτικών μιλίων, αμφισβητώντας ευθέως τα κυριαρχικά δικαιώματα του νησιού και προβάλλοντας παράνομες θεωρίες όπως αυτή της «γαλάζιας πατρίδας», στηριζόμενες στο τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Η ελληνική πλευρά καταδικάζει απερίφραστα αυτές τις κινήσεις, τις χαρακτηρίζει σαφή παραβίαση διεθνούς δικαίου και υπενθυμίζει τη δέσμευση της χώρας να προστατεύσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα.
