Ξηρασία ρεκόρ σε Ευρώπη και Μεσόγειο στις αρχές Ιουλίου

Περισσότερο από το 50% των εδαφών επηρεασμένο – Σοβαρές επιπτώσεις σε Ανατολική Ευρώπη και Τουρκία

Ιστορικό ρεκόρ ξηρασίας καταγράφηκε στις αρχές Ιουλίου στην Ευρώπη και τη Μεσόγειο, με το 52% των εδαφών να εμφανίζει σημάδια ξηρασίας, σύμφωνα με ανάλυση του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων (AFP), βάσει των τελευταίων δεδομένων του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Ξηρασίας (EDO) και του Global Drought Observatory (GDO) της Copernicus.

Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί για το διάστημα 1–10 Ιουλίου από το 2012, όταν ξεκίνησε η συστηματική καταγραφή. Το ποσοστό είναι αυξημένο κατά 21 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τον μέσο όρο της περιόδου 2012–2024.

Παρότι παρατηρείται μικρή μείωση σε σχέση με το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουνίου (55,5%), οι επιπτώσεις παραμένουν έντονες, ειδικά στην Ανατολική Ευρώπη, τα Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Ανατολική Ευρώπη: Σε κατάσταση συναγερμού

Η ξηρασία έχει πλήξει σχεδόν το σύνολο των εδαφών σε Κόσοβο, Σερβία και Βουλγαρία, με πάνω από το ένα τρίτο να βρίσκεται σε κατάσταση συναγερμού. Στη Βουλγαρία, περισσότεροι από 156.000 άνθρωποι αντιμετώπισαν διακοπές στην υδροδότηση στα μέσα Ιουλίου, λόγω της έλλειψης αποθεμάτων νερού.

Στην Ουγγαρία, το 47% της επικράτειας βρισκόταν σε συναγερμό στις αρχές Ιουλίου, ποσοστό υπερδιπλάσιο σε σύγκριση με τα τέλη Ιουνίου (21%).

Σύμφωνα με το GDO, οι προβλεπόμενες ροές ποταμών για τον Ιούλιο είναι δραματικά μειωμένες στην Ανατολική Ευρώπη, με χαμηλότατα επίπεδα υδάτινων ροών σε δυτική Ρωσία, νοτιοανατολική Τουρκία και νησιά της Ανατολικής Μεσογείου.

Ανατολική Μεσόγειος: Εντεινόμενη πίεση και πυρκαγιές

Η ξηρασία εμφανίζεται ιδιαίτερα έντονη στην Αρμενία (95%) και την Τουρκία (77%), όπου οι ισχυροί άνεμοι έχουν συντελέσει στην εκδήλωση εκατοντάδων πυρκαγιών.

Στη Συρία, η παρατεταμένη ανομβρία πλήττει τη συγκομιδή σιταριού, εντείνοντας την επισιτιστική ανασφάλεια. Πάνω από 16 εκατομμύρια άνθρωποι θεωρούνται ευάλωτοι, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Δυτική Ευρώπη: Μικτά επίπεδα

Η Βρετανία κατέγραψε αύξηση της ξηρασίας με 18% των εδαφών σε κατάσταση συναγερμού (έναντι 12% στα τέλη Ιουνίου), ενώ στη Γαλλία επηρεάζεται το 66% της επικράτειας, με το 12% σε συναγερμό, κυρίως στο δυτικό τμήμα της χώρας.

Αντίθετα, η Ισπανία και η Πορτογαλία εμφανίζουν χαμηλά ποσοστά ξηρασίας, με μόλις 6% και 1% αντίστοιχα των εδαφών τους να επηρεάζονται, λόγω των παρατεταμένων βροχοπτώσεων την άνοιξη, που ενίσχυσαν τη γεωργική παραγωγή.

Απειλές για τη γεωργία και τους υδάτινους πόρους

Σύμφωνα με τα δεδομένα δορυφόρου fAPAR (δείκτης φωτοσυνθετικής δραστηριότητας), οι βλάστηση και οι καλλιέργειες δέχονται έντονο στρες σε μεγάλες περιοχές της Ανατολικής Ευρώπης, Συρίας, ΝΑ Τουρκίας και Β. Αφρικής.

Το ευρωπαϊκό δελτίο MARS (JRC) αναφέρει:

• Ανησυχία για αποδόσεις σιταριού σε Γαλλία, Γερμανία, Πολωνία και Σουηδία λόγω χαμηλής υγρασίας

• Ανώτερες αποδόσεις κατά 15–20% σε Ισπανία και Πορτογαλία λόγω βροχών

• Καταστροφές καλλιεργειών σε Μαγκρέμπ, Κύπρο και Ουκρανία

Η έκθεση GEOGLAM επισημαίνει ότι σιτάρι, καλαμπόκι και σόγια πλήττονται σε βόρεια, κεντρική και ανατολική Ευρώπη, με τους παγετούς και την ξηρασία στην Ουκρανία να απειλούν την παραγωγή.

Ο δείκτης του EDO και το μοντέλο πρόβλεψης

Ο δείκτης ξηρασίας του συστήματος Copernicus βασίζεται σε:

1. Βροχόπτωση (SPI)

2. Υγρασία εδάφους (SMA)

3. Κατάσταση βλάστησης (fAPAR)

Οι περιοχές κατατάσσονται σε:

• Παρακολούθηση

• Προειδοποίηση

• Συναγερμός

Σύμφωνα με τα πολυμοντέλα πρόγνωσης για το τρίμηνο Ιούνιος–Αύγουστος 2025, προβλέπονται:

• Θερμότερες και ξηρότερες συνθήκες στην Ευρώπη, ιδίως στην Ανατολή

• Αύξηση κινδύνου για γεωργία, οικοσυστήματα και ενέργεια

📌 Το πλήρες αναλυτικό δελτίο ξηρασίας του GDO είναι διαθέσιμο στην επίσημη ιστοσελίδα της υπηρεσίας Copernicus: drought.emergency.copernicus.eu