Την ώρα που στα Χίλια του Έβρου οι Μπεκτασήδες–Αλεβίτες τιμούν αυθεντικά τη θυσία του Ιμάμη Χουσεΐν με τελετές μνήμης, δερβίσικους χορούς και πνευματικό λόγο, στον Κέχρο της Ροδόπης στήνεται μια εντελώς διαφορετική παράσταση: μουσικές σκηνές, «εθνικά» λάβαρα, αγώνες πάλης και επίσημοι από το τουρκικό προξενείο, τους θεσμούς της Άγκυρας και το DEB. Η εκδήλωση του συλλόγου SEÇEK, με τον τίτλο της «Ασούρας» να παραπέμπει σε σιιτικό πένθος, δεν έχει πνευματικό αλλά πολιτικό πρόσημο.
Η αντιδιαστολή δεν είναι απλώς πολιτιστική. Είναι γεωπολιτική. Και αποκαλύπτει ένα πολύ πιο βαθύ ζήτημα: τον πόλεμο ήπιας ισχύος που εξελίσσεται εδώ και χρόνια στη Θράκη, με στόχο τον επαναπροσδιορισμό της ταυτότητας της μουσουλμανικής μειονότητας.
SEÇEK και το Φιλο-Προξενικό Δίκτυο
Ο σύλλογος SEÇEK εμφανίζεται ως «πολιτιστικός» φορέας, όμως οι πράξεις του προδίδουν σαφώς φιλοπροξενικό χαρακτήρα: συνεργάζεται με θεσμούς όπως η Diyanet, η YTB (Υπηρεσία Τούρκων του Εξωτερικού), η ΜΚΟ BAKEŞ, και στηρίζει εκδηλώσεις όπου κυριαρχούν τουρκικές σημαίες και κρατικός λόγος της Άγκυρας. Ο πρόεδρός του, Necmettin Kahya, αποτελεί κεντρικό πρόσωπο σε εκδηλώσεις που προβάλλονται συστηματικά από το τουρκικό προξενείο Κομοτηνής και τους παρακείμενους «εκπροσώπους» της μειονότητας.
Στην εκδήλωση της «Ασούρας» στο Μ. Δέρειο, ευχαρίστησαν μεταξύ άλλων τον πρόξενο Aykut Ünal, τον εκλεγμένο μουφτή İbrahim Şerif, την πρόεδρο του DEB Çiğdem Asafoğlu, καθώς και πλήθος δημοτικών στελεχών και εκπροσώπων μειονοτικών οργανώσεων που ανήκουν στον μηχανισμό της Άγκυρας.
Τα Χίλια: Το «αντίπαλο δέος» της ελεύθερης πνευματικής έκφρασης
Απέναντι σε αυτό το τουρκοκεντρικό μοντέλο, τα Χίλια αναδεικνύονται σε κοιτίδα αντίστασης. Εκεί, οι Μπεκτασήδες και Αλεβίτες της Θράκης —που ιστορικά αντιστέκονται στον σουνιτικό συγκεντρωτισμό της Τουρκίας— διοργανώνουν ανεξάρτητες εκδηλώσεις, με κεντρικό άξονα τη μνήμη του Ιμάμη Χουσεΐν, τον ανθρωπισμό και την κοινοτική αυτοσυνειδησία.
Δεν θα δει κανείς εκεί επισήμους του τουρκικού κράτους. Δεν θα ακούσει «εθνικά» συνθήματα. Αντίθετα, θα παρακολουθήσει τελετές ντερβίσηδων, ποιητικό λόγο, σεμνότητα και μια καθαρή πνευματικότητα που δεν ελέγχεται ούτε υποτάσσεται.
Οι Αλεβίτες της Θράκης: Μακραίωνη Πίστη, Ζωντανές Παραδόσεις και Ιστορική Θεσμική Αναγνώριση
Η Άγκυρα επιχειρεί να «τουρκοποιήσει» και τους Αλεβίτες;
Το ενδιαφέρον της Τουρκίας για τους Πομάκους και τους Αλεβίτες της Θράκης έχει αναθερμανθεί. Σκοπός: να ενσωματωθούν πλήρως στη «τουρκική μειονότητα» και να πάψουν να αποτελούν πολιτισμικά αντίβαρα. Η πολιτική αυτή ενορχηστρώνεται μέσω προξενικών οργανώσεων όπως το SEÇEK και με όχημα παραδοσιακά φεστιβάλ που μεταλλάσσονται σε εργαλεία πολιτικής προπαγάνδας.
Το μήνυμα της Άγκυρας είναι σαφές: «Είσαι Τούρκος, όχι Πομάκος, όχι Αλεβίτης». Η διαφοροποίηση δεν είναι ανεκτή.
Η ομιλία της Α.Ε. Aykut Ünal: Από την «ενότητα των γεύσεων» στη συγκρότηση ταυτότητας
Συμπέρασμα: Μάχη για την ψυχή της Θράκης
Όπως τόνισε και το πρόσφατο άρθρο του rodopipress για τα Χίλια («Εκεί όπου η μνήμη γίνεται πράξη και η παράδοση συνεχίζεται»), ο αγώνας των Αλεβιτών είναι αγώνας μνήμης και αυτονομίας. Αντίθετα, το SEÇEK και οι εκδηλώσεις του αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της προσπάθειας να ελεγχθεί, να διαμορφωθεί και τελικά να αφομοιωθεί η θρησκευτική και πολιτιστική ταυτότητα των μουσουλμάνων της Θράκης κάτω από την ομπρέλα του τουρκικού εθνικισμού.
Η μάχη δεν δίνεται με όπλα, αλλά με σύμβολα, μουσικές, προσκλήσεις, τίτλους όπως “Ağa” και επιλεγμένα «ευχαριστήρια» προς εκείνους που προωθούν την πολιτική αυτή. Είναι μια σύγκρουση που καθορίζει το μέλλον της Θράκης.
Χίλια 2025 – Εκεί όπου η μνήμη γίνεται πράξη και η παράδοση συνεχίζεται
Αχμέτ Καραχουσεΐν: «Επιτέλους βγαίνουμε από την αφάνεια – Δεν είμαστε Σουνίτες»
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: Τί συμβολίζει το “Altın Kemer” των Αγώνων Ελαιοπάλης του Seçek
Η απεικόνιση του λιονταριού σε «περσική» στάση, ενταγμένη σε ένα εθνικιστικό-πολιτιστικό τουρκικό πλαίσιο όπως αυτό του Seçek, λειτουργεί ως σύνθετο και ιδεολογικά φορτισμένο σύμβολο.
Αφενός παραπέμπει στην ένδοξη κληρονομιά της σελτζουκικής Ανατολίας — μιας περιόδου κατά τον 11ο–13ο αιώνα όπου οι Σελτζούκοι Τούρκοι κυριάρχησαν στη Μικρά Ασία και ανέπτυξαν μια χαρακτηριστική αρχιτεκτονική και εικονογραφία, στην οποία το λιοντάρι, συχνά μαζί με τον ταύρο, συμβόλιζε την ηγεμονική ισχύ, την τάξη και την ανδρεία. Ανάγλυφα με σκηνές λιονταριών που καταβάλλουν ταύρους κοσμούσαν τις πύλες καραβανσεράι και μαυσωλείων, παραπέμποντας σε μια εικονογραφική συνέχεια που έλκει την καταγωγή της από την Περσέπολη, την Ασσυρία και τη σασσανιδική τέχνη.
Αφετέρου, η παρουσία του λιονταριού ενισχύει τις έννοιες της αρρενωπότητας, της τιμής και της σωματικής υπεροχής, όπως αυτές ενσαρκώνονται στον θεσμό των αγώνων πάλης με λάδι (yağlı güreş), ενός εθίμου που ανάγεται στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και εξακολουθεί να φέρει κοινωνικό κύρος σε αγροτικές κοινότητες. Η χρήση του συγκεκριμένου μοτίβου στο Seçek, σε ένα χωριό της ορεινής Ροδόπης, επενδύει ένα τοπικό έπαθλο με «αρχαία ανατολική» αύρα και το επανανοηματοδοτεί ως φορέα πολιτισμικής συνέχειας.
Με τον τρόπο αυτό, εντάσσεται στο ευρύτερο νεο-οθωμανικό αφήγημα που επιχειρεί να εδραιώσει το τουρκικό κράτος μέσω της μαλακής ισχύος και της παραδοσιακής κουλτούρας, ειδικά σε περιοχές όπως η Θράκη, όπου η τουρκική πολιτισμική διείσδυση προσλαμβάνει και γεωπολιτικές διαστάσεις.
